اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس(بعد از قطعنامه) (۳)

حضرت امام خمینی (ره) به دلیل دارا بودن پشتوانه اندیشه الهی – انسانی با در نظر داشتن سعادت و تعالی همه جانبه امت اسلامی و به ویژه ملت ایران اسلامی، همواره اصولی را در نظر داشتند.

عمل به تکلیف، اتکال به خداوند، سازش ناپذیری، مسئولیت پذیری و… از جمله اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) است که به برخی از این اصول پرداخته می شود.

اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی در جریان جنگ تحمیلی بعد از پذیرش قطعنامه عبارتند از:

اصل عمل به تکلیف

از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) می توان به عمل به تکلیف اشاره کرد. ایشان در این زمینه فرموده اند:

«در شرایط کنونی آن‌چه موجب امر شد، تکلیف الهی‌ام بود شما می‌دانید که من با شما پیمان بسته بودم که تا آخرین قطره‌ی خون و آخرین نفس بجنگم، اما تصمیم امروز فقط برای تشخیص مصلحت و تنها به امید رحمت و رضای او، از هر آنچه گفتم، گذشتم و اگر آبرویی داشته‌ام، با خدا معامله کرده‌ام» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۵).

اصل مصلحت

اصل مصلحت، از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) محسوب می شود. ایشان پذیرش قطعنامه را به مصلحت انقلاب و نظام مقدس جمهوری اسلامی دانسته اند:

«… و در مقطع کنونی آن‌را [پذیرش قطعنامه را] به مصلحت انقلاب و نظام می‌دانم و خدا می‌داند اگر نبود انگیزه‌‌ای که همه‌ی ما و عزت و اعتبار ما باید در مسیر مصلحت اسلام و مسلمین قربانی شود، هرگز راضی به این عمل نمی‌بودم و…» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۲).

اصل عمل به تکلیف، نگاه فرع بودن به نتیجه

اصل عمل به تکلیف، نگاه فرع بودن به نتیجه از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) محسوب می شود. ایشان در این راستا فرموده اند: «ما در جنگ برای یک لحظه هم نادم و پشیمان از عملکرد خود نیستیم، راستی مگر فراموش کرده‌ایم که ما برای ادای تکلیف جنگیده‌ایم و نتیجه فرع آن بوده است. ملت ما تا آن روز که احساس کرد توان و تکلیف جنگ دارد، به وظیفه‌‌‌ی خود عمل نمود» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۲۸۴).

اصل اتکال به خدا

یکی از اصول حاکم بر اندیشه و تصمیم امام (ره) که به فراوانی در کلام ایشان آمده است، اتکا و اتکال حضرت امام (ره)، به خداوند قادر متعال است. به فرازی از کلام امام (ره) که در تاریخ ۲۹ تیر ۶۷، در بیانیه‌ی پذیرش قطعنامه، آورده‌اند، اشاره می‌شود:

«خداوندا… در جهان ظلم و ستم و بیداد، همه‌ی تکیه‌گاه ما تویی، و ما تنهای تنهاییم و غیر از تو کسی را نمی‌شناسیم و غیر از تو نخواسته‌ایم که کسی را بشناسیم» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۵).

اصل سازش‌ناپذیری

سازش ناپذیری از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) است. حضرت امام (ره) در این مورد، موضوع سازش با دشمن را منتفی دانستند و فرمودند:

«خداوندا تو می‌دانی که ما سر سازش با کفر را نداریم» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۵).

ایشان همچنین فرموده اند:

«… آن چیزی که در سرنوشت روحانیت واقعی نیست سازش و تسلیم شدن در برابر کفر و شرک است که اگر بندبند استخوان‌های‌مان را جدا سازند، اگر سرمان را بالای دار برند، اگر زنده زنده در شعله‌های آتش‌مان بسوزانند، اگر زن و فرزندان و هستی‌مان را در جلوی دیدگان‌مان به اسارت و غارت برند، هرگز امان‌نامه‌ی کفر و شرک را امضاء نمی‌کنیم» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۸).

اصل مسئولیت‌پذیری

از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) می توان به مسئولیت پذیری اشاره کرد. حضرت امام (ره) ضمن اشاره به نظر کارشناسان و مسئولین سیاسی و نظامی در امر پذیرش قطعنامه، مسئولیت ادامه‌ی جنگ و نیز پذیرش قطعنامه را به عهده می‌گیرند:

«من تا چند روز قبل معتقد به همان شیوه ی دفاع و مواضع اعلام شده در جنگ بودم و مصلحت نظام و کشور و انقلاب را در اجرای آن می‌دیدم ولی به واسطه حوادث و عواملی که از ذکر آن فعلاً خودداری می‌کنیم… و با توجه به نظر تمامی کارشناسان سیاسی و نظامی سطح بالای کشور… با قبول قطعنامه و آتش‌بس موافقت نمودم» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۲).

اصل ابتلاء (امتحان الهی)

اصل ابتلاء (امتحان الهی) از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس (بعد از قطعنامه) محسوب می شود. ایشان در این راستا فرموده اند:

«دیروز روز امتحان الهی بود که گذشت و فردا امتحان دیگری است که پیش می‌آید» (صحیفه امام، ج ۲۱: ۹۳).

در یک نگاه کلی می توان گفت:

۱- عمل به تکلیف از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس محسوب می شود.

۲- اتکال به خداوند از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس محسوب می شود.

۳- از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس می توان به سازش ناپذیری اشاره کرد.

۴- مسئولیت پذیری از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس محسوب می شود.

۵- از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس می توان به اصل عمل به تکلیف، نگاه فرع بودن به نتیجه اشاره کرد.

۶- اصل ابتلاء (امتحان الهی) از مهم ترین اصول حاکم بر اندیشه دفاعی امام خمینی (ره) در جریان جنگ تحمیلی و دفاع مقدس محسوب می شود.

اهم منابع و مآخذ

1. قرآن مجید
2. صحیفه امام (ره)
3. منصوری لاریجانی، اسماعیل، سیری در اندیشه دفاعی حضرت امام خمینی (ره)، بنیاد حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس، ۱۳۷۷
4. مهاجرنیا، محسن، اندیشه دفاعی اسلام، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، ۱۳۹۴.
5. نورمحمدی، محمدرضا، بررسی نظام دفاعی اسلام در منظر قرآن، شهرکرد: سدرۀ المنتهی، ۱۳۸۸