درآمدی بر اندیشه دفاعی- امنیتی مهدوی

توضیح مقدماتی

اعتقاد به اصل مهدویت و ظهور منجی در آینده، از جمله مبانی اصلی ایدئولوژی اسلامی است که انتظار و امید را برای پیروان اسلام به ارمغان آورده است. همه فِرَق اسلامی این اندیشه را پذیرفته و سرسختانه از آن دفاع می‌کنند و بر این باورند که با ظهور منجی در همه جهان، صلح، صفا، عدالت و امنیت بر اساس حکومت حق و عدل، برقرار خواهد شد (هاشمی شهیدی، بی‌تا). انقلاب اسلامی نیز برگرفته از آموزه‌های اسلام و مهدویت است و می‌توان آن را حلقه واسط بین حکومت نبوی، علوی و حکومت جهانی مهدوی در نظر گرفت؛ زیرا، در بررسی و تحلیل آموزه‌های موجود در گفتمان مهدوی، خداگرایی، یکتاپرستی، عدالت‌گستری، شکل‌گیری جامعه واحد حقیقی، رهبری واحد برگزیده الهی و… در محور این آموزه‌ها قرار دارد و ولایت فقیه نمادی از آموزه‌های دینی و فرهنگ مهدوی است که به عنوان رکن رکین نظام برآمده از انقلاب اسلامی مورد توجه و تاکید قرار گرفته است (فرزندی، ۱۳۹۷). نظام جمهوری اسلامی ایران که نشأت گرفته از آن فرهنگ الهی است باید در تمام عرصه‌ها تاثیرپذیر از آن فرهنگ و بر اساس آموزه‌های فرهنگ جهانی مهدوی تاثیرگذار بر جوامع جهانی باشد. در حوزه دفاع و امنیت نیز رویکرد جمهوری اسلامی، رویکردی دینی، همه‌جانبه، جهانی و فراگیر است.

بنابراین می‌توان گفت انقلاب اسلامی ظهور کرد تا بتواند اولاً قبل از ظهور نمونه‌ای هر چند ناقص از نظام حکومتی برگرفته از نظام جهانی مهدوی را به اذهان و افکار عمومی ارائه نماید، ثانیاً زمینه‌ساز قیام حضرت مهدی (عج) گردد.«وَعَدَ اللَّهُ الَّذِینَ آمَنُوا مِنْکُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَیَسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِی الْأَرْضِ کَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَلَیُمَکِّنَنَّ لَهُمْ دِینَهُمُ الَّذِی ارْتَضَی لَهُمْ وَلَیُبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْنًا یَعْبُدُونَنِی لَا یُشْرِکُونَ بِی شَیْئًا و َمَنْ کَفَرَ بَعْدَ ذَلِکَ فَأُولَئِکَ هُمُ الْفَاسِقُونَ» (نور / ۵۵)؛ خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند وعده می‌دهد که قطعاً آنان را حکمران روی زمین خواهد کرد، همان‌گونه که به پیشینیان آنها خلافت روی زمین را بخشید و دین و آیینی را که برای آنان پسندیده، پابرجا و ریشه‌دار خواهد ساخت و ترسشان را به امنیّت و آرامش مبدّل می‌کند؛ آن‌چنان که تنها مرا می‌پرستند و چیزی را شریک من نخواهند ساخت و کسانی که پس از آن کافر شوند، آنها فاسقانند. از سوی دیگر مهدویت یک نظریه جهان‌شمول است. نظریه مهدویت، یعنی حکومت امام زمان (عج) کاملاً با معرفت‌شناسی توحیدی منطبق است و مالاً حکومت جهانی حضرت مهدی (عج)، جزئی از حاکمیت خداوند متعال در جهان به حساب می‌آید و همچنین می‌تواند به عنوان غایت مطلوب سیر جوامع بشری به حساب آید (منصوری لاریجانی، ۱۳۹۷). اندیشه مهدوی در گفتار رهبران انقلاب اسلامی نیز همواره مطرح شده است. امام خمینی (ره) در همین راستا می‌فرمایند: «اینطور نیست که حالا که ما منتظر ظهور امام زمان سلام الله علیه هستیم پس دیگر بنشینیم تو خانه‌هایمان، تسبیح را دست بگیریم و بگوییم: عَجّل عَلی فرجه. عجّل با کار شما باید تعجیل بشود، شما باید زمینه را فراهم کنید برای آمدن او، و فراهم کردن اینکه مسلمین را با هم مجتمع کنید همه با هم بشوید، ان شاءالله ظهور می‌کند ایشان» (صحیفه امام، ج ۱۸، ص ۲۶۹). امام خامنه‌ای (مدظله العالی) نیز می‌فرمایند: «ما که منتظر امام زمان هستیم، باید در جهتی که حکومت امام زمان (علیه الاف التحیة و الثناء و عجل‌الله تعالی فرجه) تشکیل خواهد شد، زندگی امروز را در همان جهت بسازیم و بنا کنیم» (بیانات در دیدار مسئولان و اقشار مختلف مردم، ۲۲/۱۲/ ۱۳۶۸). اما فرهنگ جهانی مهدویت دارای دشمنان و تهدیداتی است که در فضای پیچیده و بی‌ثبات آینده لزوم پرداختن به آنها ضرورت یافته است که در این سلسله یادداشت‌ها به موضوعات چیستی مهدویت، اهمیت و ضرورت پرداختن به اندیشه دفاعی مهدوی، موعودگرایی، ویژگی‌ها و ابعاد گوناگون اندیشه دفاعی -امنیتی مهدوی، فرهنگ مهدوی و عناصر و ویژگی‌های آن و ارتباطش با انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

بر همین اساس می‌توان گفت موضوع مهدویت و آینده بشریت یکی از حساس‌ترین و ارزشمندترین مسائل انسان‌ها و جوامع بشری است (دری نجف‌آبادی، ۱۳۹۷) و در صورتی که چنین باور عظیم الهی در قلب‌ها زنده شود، قطعاً در حرکت و نقشه راه انسان‌ها و ترسیم آینده جهان موثر خواهد بود.

منابع و مآخذ

• قرآن کریم
• خامنه‌ای، سید علی. (۱۳۶۸). بیانات در دیدار مسئولان و اقشار مختلف مردم، مجموعه سخنرانی‌ها. پایگاه اطلاع رسانی دفتر مقام معظم رهبری.
•  
• دری نجف آبادی، قربانعلی. (۱۳۹۷). نگاهی به مولفه‌های امنیتی و دفاعی در عصر مهدوی. چکیده مقالات همایش ملی فرهنگ دفاعی- امنیتی بر اساس آموزه‌های مهدوی. تهران: دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی.
• فرزندی، عباسعلی. (۱۳۹۷). انقلاب اسلامی زمینه‌ساز جامعه جهانی مهدوی. نشست‌های تخصصی همایش فرهنگ دفاعی- امنیتی بر اساس آموزه‌های مهدوی. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
• منصوری لاریجانی، اسماعیل .(۱۳۹۷). نظریه تحلیلی نظام جهانی مهدویت. تهران: دانشگاه عالی دفاع ملی.
• هاشمی، شهیدی. بی تا، بخش چهارم، اعترافات دانشمندان اهل سنت به صحت احادیث مهدی (عج).