انتخابات؛ جهاد عمومی و وظیفه ای دینی و میهنی؛
چیستی، چرایی و چگونگی تحقق دولت کارآمد(۶)
دکتر عباسعلی فرزندی
نگاه منظومه ای و هدفمند به مجموعه فرمایشات حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در خصوص انتخابات سال ۱۴۰۰ نشان می دهد معظم له، هدف غایی انتخابات را «بازسازی اعتماد مردم به نظام با افزایش رضایتمندی مردم از طریق حل مشکلات معیشتی جامعه و رونق اقتصادی کشور» قرار داده که تنها راه حصول آن «کارآمد سازی دولت با تشکیل دولت کارآمد» است. کارآمدی با این تعریف که باید به نیازهای جامعه پاسخ دهد، مستلزم سه ضلع همسو و هماهنگ می باشد. در ضلع اصلی و راس این مثلث «ایدئولوژی» قرار دارد. ضلع دوم این مثلث را «ساختار» به خود اختصاص داده و در ضلع سوم «کارگزار قرار گرفته است. در راس سیستم فعلی حاکم بر کشور شارع مقدس «اسلام» جای گرفته در رکن دوم این مثلث، براساس قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران ساختاری منبعث از مردم سالاری دینی تعریف شده که همه مسئولان در آن با رای مستقیم و یا غیر مستقیم مردم انتخاب می شوند و وظایف خود را در قالب سه قوه منفک از یکدیگر انجام می دهند. در ضلع کارگزار نیز عمدتاً مسئولان و مدیران اجرایی کشور قرار دارند. یکی از وظایف نخبگان، خواص و نیروهای وفادار به انقلاب اسلامی در شرایط کنونی تعبیر جهادی و صحیح اهداف رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) و نحوه ریل گذاری معظم له برای رسیدن به آن است در همین راستا نظام جمهوری اسلامی نیز به عنوان یکی از دستاوردهای انقلاب اسلامی نیز توفیقات بسیار ارزشمند و شگفت‌انگیزی به دست آورده است که از جمله آن می‌توان به موفقیت های دفاعی و نظامی، رشد علمی و… اشاره کرد.
برخی از ضرورت های کارآمدسازی دولت آینده را می توان چنین بیان کرد: ۱- جلوگیری از توطئه اثبات ناتوانی فقه اسلام در اداره جامعه؛ ۲- اقتضائات جهانی: جهان در افق ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۴ وارد مرحله پیچیده‌ای خواهد شد که هرگونه عدم انسجام داخلی و ادامه ما را با نتایج غیرقابل پیش بینی مواجه خواهد کرد. ۳- شرایط منطقه و مقاومت: تحقق مطالبه رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) در افق ۲۵ ساله در محو رژیم جعلی صهیونیستی، خروج آمریکا از منطقه و مقاومت در سوریه و یمن منوط به دولت کارآمد و انقلابی در ایران است. ۴- اقتضای انقلاب در گام دوم: لزوم زمینه سازی برای تحقق اهداف بیانیه گام دوم و لزوم دولت سازی اسلامی ایجاب میکند که در نخستین انتخابات ریاست جمهوری در چله دوم انقلاب دولتی روی کار بیایید که با افزایش کار آمدی نظام اسلامی گام محکمی در راستای بازسازی اعتماد عمومی به نظام و کاهش آسیب پذیری اقتصاد و معیشت مردم از فشارها و توطئه‌های دشمنان ملت ایران بردارد.
چگونگی تحقق تشکیل دولت کارآمد و دستیابی به آن از منظر حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) با مروری بر فرمایشات معظم له در رابطه با انتخابات ۱۴۰۰ قابل استنباط است:
- تاکید بر دولت جوان، حزب اللهی:
حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) همواره بر دولت جوان و حزب اللهی تأکید دارند. معظم له در این راستا می فرمایند:
«من البتّه -همچنان که قبلاً هم … تأکید کردم و مکرّر هم گفته‌ام- به دولت جوان و حزب‌اللهی معتقدم و به آن امیدوارم و البتّه دولت جوان صرفاً به معنای این نیست که باید یک رئیس دولت جوان، آن هم مثلاً جوان به معنای ۳۲ ساله داشته باشد؛ نه، دولت جوان، [یعنی] یک دولت سرِ پا و بانشاط و آماده‌ای که در سنینی باشد که بتواند تلاش کند و کار بکند و خسته و از کارافتاده نباشد؛ منظور این است. بعضی‌ها تا سنین بالا هم به یک معنا جوانند؛ حالا همین شهید عزیزی که شما از او اسم بردید -شهید سلیمانی، و بنده شب و روز به یاد او هستم- شصت و چند سال سنّش بود، ایشان که خیلی جوان نبود؛ اگر دَه سال دیگر هم زنده میماند و بنده زنده میماندم و بنا بود که من مشخّص بکنم، او را در همین جا نگه میداشتم، یعنی کنار نمیگذاشتم او را که جوان هم نبود. بنابراین بعضی اوقات افرادی که در سنین جوانی هم نیستند، کارهای جوانانه‌ی خوبی را میتوانند انجام بدهند. به هر حال به نظر من علاج مشکلات کشور، دولت جوان حزب‌اللهی و جوان مؤمن است که میتواند کشور را از راه‌های دشوار عبور بدهد .»(۹۹/۲/۲۸)
- اعلام «علاج درد های مزمن کشور» به عنوان هدف انتخابات آینده
رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) علاج درد های مزمن کشور را به عنوان هدف اصلی انتخابات بیان فرموده و دو راهبرد رسیدن به آن را «انتخابات پرشور و انتخاب اصلح» بیان فرموده اند: «البته اگر این شرکت پرشور مردم همراه بشود با یک انتخاب درست که حقیقتاً یک نیروی کارآمد و با ایمان و پر انگیزه و علاقمند به کار انتخاب بشود به وسیله ی مردم، خوب این نورعلی نور است و آینده کشور را تضمین خواهد کرد… علاج درد های مزمن کشور در پرشور بودن انتخابات و حضور عمومی مردم و بعد، انتخاب اصلح، انتخاب شخصیت مناسب در انتخابات ریاست جمهوری است .»(۲۹/۱۱/۹۹)
- سپردن کلید حل مشکلات اقتصادی به دست مردم با انتخاب شعار سال
پرواضح است که «جهش تولید» دارای ماهیتی اقتصادی است و هرگونه پرش از مشکلات اقتصادی انباشت شده و گشایش در امر معیشت مردم مشروط به تحولاتی در رونق تولید کالای داخلی و چرخه اقتصادی است. اما جهش تولید در سال جدید با دو پسوند همراه شده که در واقع شروط تحقق آن می باشند. «پشتیبانی و مانع زدایی» دو شرط مهمی که اگرچه از ابعاد اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی برخوردار می باشند. دو مقوله ای که بیش از هر چیز نیازمند مدیریت کارآمد و انقلابی و اصلاح رویکردهای مدیریتی از خارج به داخل می باشد. حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در این رابطه می فرمایند: «خب یک کشوری با این خصوصیّات، با این همه ظرفیّت، اگر یک برنامه‌ریزی درست اقتصادی داشته باشد و یک مدیریّت قوی هم بالاسرش باشد که این مدیریّت -که من حالا بعد در مسئلهی انتخابات اشاره خواهم کرد- البتّه باید قوی و قادر بر حلّ مسائل باشد، مردمی باید باشد، ضدّفساد باید باشد میتواند به یک کشور پیشرفته‌ی اقتصادی تبدیل بشود و دیگر هیچ گونه ابزار تحریم در او اثر نکند. نه اینکه تحریمها برداشته بشود؛ میخواهد برداشته بشود، میخواهد نشود؛ وقتی که یک اقتصاد شکوفای پیش‌رونده‌ای وجود داشت، دیگران اصلاً احساس احتیاج میکنند و تحریم معنا پیدا نمیکند. »(۱۴۰۰/۱/۱)
- بیان اهمیت انتخابات در قالب مفاهیمی نغز
رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) در خصوص اهمیت انتخابات با تعابیر بلند و جدیدی از انتخابات یاد فرمودند و آن را «یک فرصت، یک ظرفیت، یک امکان، یک ذخیره، یک افتخار توصیف کردند: «… انتخابات برای کشور یک افتخار است، یک فرصت است، یک امکان است، یک ذخیره است که اگر شرکت پُرشور مردم باشد، این یقیناً به آینده‌ی کشور کمک خواهد کرد. البتّه اگر این شرکت پُرشور مردم همراه بشود با یک انتخاب درست که حقیقتاً یک نیروی کارآمد و باایمان و پُر‌انگیزه و علاقه‌مند به کار انتخاب بشود به وسیله‌ی مردم، خب این نورٌعلی نور است و آینده‌ی کشور را تضمین خواهد کرد .»(۹۹/۱۱/۲۹) این پیام مدیریتی در راستای کارآمدسازی دولت از مفاهیمی مانند «یک فرصت»، «یک ظرفیت»، «یک امکان»، «یک ذخیره» و… به وضوح قابل درک است و نشان می‌دهد معظم‌له در مسیر نیل به یک دولت کارآمد تلاش میکنند.
- تاکید بر اهمیت مشارکت و تبیین منافع آن برای خود مردم
رهبر معظم انقلاب اسلامی در خصوص اهمیت مشارکت مردم در پای صندوق‌های رای تاکید کرده و برکات آن را در قالب عباراتی نوع و مهم مورد اشاره قرار داده و فرمودند: «انتخابات هر چه پرشورتر، هرچه با اقبال عمومی مردم بیشتر همراه باشد، اثرات و منافعش برای کشور و برای خود مردم بیشتر خواهد بود .»(۹۹/۱۲/۱۹)
معظم له همچنین می فرمایند: «… ایران قوی، ایران عزیز و دارای عزّت. خوب حالا این قوت را چه کسی به ایران می‌بخشد؟ همانطور که عرض کردیم، ملت؛ ملت هستند که این قوت را به کشور می بخشند و حضور ملت و مشارکت شان هم - اصل مشارکت شان، اندازه مشارکت شان - مسلمان در این قوت ملی تأثیر دارد.» »(۱۴۰۰/۱/۱)
- تبیین شاخصه‌های رئیس‌جمهور با تاکید بر شاخصه های مدیریتی
بر همین اساس مقام معظم رهبری با اشاره به پیامدهای داخلی و خارجی انتخابات پرشور و مشارکت مردم به بیان شاخصه‌های رئیس‌جمهور مطلوب پرداختند: با کفایت باشد، دارای مدیریت و کفایت مدیریت باشد. با ایما ن باشد؛ اگر بی ایمان بود، نمی شود به او اعتماد کرد؛ آدم بی ایمان کشور را، منافع کشور را، مردم را یک وقتی می‌فروشد؛ پس با ایمان باشد. عدالتخواه باشد، ضد فساد باشد؛ این یکی از مهمترین خصوصیاتی است که بایست در رئیس‌جمهور وجود داشته باشد که به معنای واقعی کلمه به دنبال اجرای عدالت باشد و به معنای حقیقی کلمه با فساد بخواهد مبارزه کند. دارای عملکرد انقلابی و جهادی باشد؛ یعنی با عملکرد اتو کشیده نمی‌شود کار کرد؛ با این همه مسائل اساسی که در کشور وجود دارد، یک حرکت جهادی و انقلابی لازم است؛ بایستی عملکردش اینجوری باشد. به توانمندی‌های داخل معتقد باشد. به جوانان معتقد باشند، جوان ها را قبول داشته باشند، جوان ها را به عنوان پیشران حرکت عمومی کشور بشناسند و به آنها اعتماد کنند. مردمی باشد. امیدوار باشد؛ آدم مایوس و بدبین و با نگاه تلخ به آینده و تاریک به آینده نباشد. معظم له در ادامه فرمایشات انتخاباتی و احصاء شاخصه‌های رئیس‌جمهور مطلوب تاکید دارند: «اگر چنانچه یک چنین کسی باشد که بتواند مشکلات را مدیریّت کند و بیاید سر کار، مطمئنّاً این کشور را به نقطه‌ی مطلوب خواهد رساند. یک رئیس‌جمهوری با این خصوصیّات را پیدا کنید. البتّه پیدا کردنش برای همه‌ی آحاد مردم آسان نیست؛ خب میتوانند به کسانی مراجعه کنند، از آنها سؤال کنند. به هر حال، سعی کنند یک چنین خصوصیّاتی را در نامزد ریاست جمهوری پیدا کنند. و از خدا بخواهیم که خودش ان‌شاءالله ملّت ایران را کمک کند و هدایت کند که بتوانند چنین شخصی را با این خصوصیّات بیابند و او را انتخاب کنند.» »(۱۴۰۰/۱/۱) معظم له در این فراز از سخنانشان به سه نکته مهم اشاره می‌فرمایند: یک) گره کار کشور در نارسائی مدیریتی نهفته است که راه حل رفع این نقیصه، تنها در انتخابات رئیس جمهوری با شاخصه های مورد اشاره می باشد. دو) تشخیص مصداق فرد متناسب با این شاخصه‌ها در میان نامزدها کار ساده ای نبوده و به مشورت با نخبگان نیاز دارد. سه) تشکیل دولت کارآمد بدون استعانت از خدای باری تعالی ممکن نبوده و اوست که باید اراده فرموده و ملت ایران را در راستای چنین انتخابی هدایت فرماید.
- شناخت مسائل کشور و توانایی نامزدهای انتخابات برای نامزد شدن
حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) شناخت مسائل کشور و توانایی نامزدهای انتخابات برای نامزد شدن را امری ضروری می دانند. معظم له در این رابطه می فرمایند: «… به آن کسانی که داوطلب ریاست جمهوری میشوند… میخواهم به آنها بگویم انتظار داریم سنگینی کار را بدانید؛ شما که داوطلب شده‌‌اید، بدانید چه چیزی را میخواهید بر دوش بگیرید، چه بار سنگینی را میخواهید بر دوش بگیرید؛ این را بدانید. اگر دیدید میتوانید، خیلی خب، وارد کارزار انتخاباتی بشوید؛ امّا این جور نباشد که سنگینی کار را ندانید. اوّلاً مشکلات و مسائل اصلی کشور را بشناسید. مسائل کشور یکی دو تا که نیست؛ صدها مسئله هست که از این صدها مسئله اقلّاً ده‌ها مسئله‌اش جزو مسائل اساسی و مهمّ کشور است؛ اینها را بدانید، بدانید که مشکل کشور کجا است و مسائل کشور چیست، برای حلّ آن مسائل هم یک برنامه‌ای و راه حلّی داشته باشید، ولو اجمالی؛ حالا نمیگوییم تفصیلی؛ ولو به نحو اجمال، یک راه حلّی برای آن داشته باشید. مسئلهی اقتصاد را بشناسید؛ اقتصاد مهم است. در خود مسئلهی اقتصاد کارهای مهمّی هست؛ رشد تولید ملّی، رشد سرمایه‌‌گذاری ملّی، تقویت پول ملّی، مسئلهی تورّم و امثال اینها در ذیل عنوان اقتصاد است. بعد، مسئلهی امنیّت کشور که مسئلهی بسیار مهمّی است. موضوع آسیب‌های اجتماعی که یکی از آن مسائل مهمّ کشور مسئلهی آسیب‌های اجتماعی است. روبه‌رو شدن با سیاستهای پیچیده‌ی دنیا؛ شما میخواهید با این سیاستها مواجه بشوید؛ مسئلهی سیاست خارجی. [همچنین] مسئلهی بسیار مهمّ فرهنگ. شما باید بدانید که در کشور چه خبر است و چه انتظاری هست و چه کار باید انجام بگیرد؛ اینها را بدانید. اگر می‌بینید میتوانید این بار سنگین و مهم را به دوش بگیرید، بسم‌الله، وارد بشوید؛ اگر دیدید نه، وارد نشوید که در روایت دارد که به آن کسی که یک کاری را نمیتواند و وارد آن کار میشود وعده‌ی خیلی بدی داده‌اند… پس بنابراین، این هم یک نکته که مربوط به داوطلبان بود..... مشکلات و مسائل اصلی کشور را بشناسید.» »(۱۴۰۰/۱/۱)
- اهمیت جایگاه ریاست جمهوری
یکی از مواردی که به طور بی‌سابقه‌ای مورد اشاره مقام معظم رهبری قرار گرفت، موضوع اختیارات ریاست جمهوری، به ویژه بیان اهمیت آن در مدیریت کشور بود که با عباراتی چون «مهمترین و موثرترین مدیریت کشور، ریاست جمهوری است» تبیین گردید. بدون شک چنین تعابیری تأثیر زیادی در توجه مردم به انتخابات و بیان نتیجه آن دارد که اگر با کارآمدی همراه گردد می تواند حلال مشکلات کشور باشد. بر همین اساس رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) اختیارات رئیس جمهور را بیان کرده و تصریح فرمودند: «رئیس جمهوری یکی از پر مشغله ترین و پر مسئولیت ترین دستگاه ها است؛ یعنی نمی شود گفت «یکی از»؛ رئیس جمهور از همه ی مدیریت‌های کشور پرمشغله تر و پرمسئولیت تر است؛ تقریباً همه ی مراکز مدیریتی کشور در اختیار رئیس جمهور است؛ یعنی فرض کنید که قوه ی قضاییه یا دستگاه‌های نظامی خوب مدیریت هایی دارند؛ اینها در قبال مدیریت هایی که در قوه مجریه هست یک اندکی بالاتر از صفرند یا چند درصد مختصرند. عمده ی نزدیک به همه مدیریت های کشور که هزاران مدیریت است، در اختیار رئیس قوه مجریه است. همه ی بودجه ی مصوب کشور در اختیار رئیس جمهور است، چون رئیس] سازمان [برنامه و بودجه معاون رئیس جمهور است و مستقیم زیر نظر ریاست جمهوری است. امکانات حکومتی کشور هم همین‌طور، اکثر و اغلب در اختیار رئیس‌جمهور است. بنابراین، مدیریت های دیگر در جمع قوه مجریه در واقع چیزی نیستند. ریاست جمهوری یک چنین جای مهمی است.» »(۱۴۰۰/۱/۱)
از مهم ترین الزامات دستیابی به دولت کارآمد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- حضور پرشور در پای صندوق های رای
حضور پرشور در پای صندوق های رای از مهم ترین الزامات دستیابی به دولت کارآمد محسوب می شود. چنانکه حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) در این رابطه می فرمایند: ملت عزیز هم بدانند که دستگاه‌های جاسوسی و سرویس‌های اطلاعاتی کشورهایی و از همه بدتر کشور آمریکا و همچنین رژیم صهیونیستی از چندی پیش و نه امروز دارند تلاش میکنند که انتخابات آخر خرداد را بی رونق کنند؛ یا برگزارکنندگان را متهم میکنند] و می‌گویند [«انتخابات مهندسی شده» - در واقع برگزارکنندگان انتخابات را دارند متهم می کنند یا شورای محترم نگهبان را متهم می کنند - یا مردم را دلسرد میکنند] و می‌گویند [«رای شما اثری ندارد، در بهبود اوضاع تاثیری نمی گذارد؛ چرا بیخودی خودتان را خسته می کنید». با شدت تمام از این کارها دارند می کنند» »(۱۴۰۰/۱/۱)
- کاهش تاثیر فضای مجازی در جابجا کردن اولویت مشکلات مردم
یکی دیگر از چالش های دستیابی به دولت کارآمد که مورد اشاره رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) نیز قرار گرفت تاثیر شبکه های فضای مجازی است که متاسفانه برخی از آنها در اختیار دشمنان ملت ایران قرار داشته و به جای تامین منافع ملی ایران در خدمت منابع بیگانگان قرار دارد. یکی از آسیب‌هایی که این رسانه میتواند در انتخابات وارد نماید، کاهش مشارکت و یا تغییر جهت رای از طریق مدیریت افکار عمومی می‌باشد. شبکه‌های اجتماعی بیگانگان میتوانند در واقع مردم را از توجه و تمرکز بر خواست اصلی خود متوجه مسائل حاشیه‌ای نموده و مانع تشکیل دولت کارآمد کنند. فرمایشات گلایه مندانه معظم له در این رابطه کاملاً گویاست. معظم له در این رابطه می فرمایند: «متاسفانه در فضای مجازی کشور ما هم که آن رعایت های لازم با وجود این همه تاکیدی که من کردم صورت نمی‌گیرد و در یک جهاتی واقعاً ول است، که بایستی آن کسانی که مسئول هستند حواسشان باشد. همه کشورهای دنیا روی فضای مجازی خودشان دارند اعمال مدیریت میکنند،] در حالی که [ما افتخار می‌کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده ایم! این افتخار ندارد؛ این به هیچ وجه افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریت کرد. از این امکان مردم استفاده کنند، برای مردم بلاشک وسیله ی آزادی است، خیلی هم خوب است اما نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و علیه ملت توطئه کند.» »(۱۴۰۰/۱/۱)
- جلوگیری از دوقطبی شدن (کاذب) انتخابات
یکی از مهم ترین توصیه های رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) وحدت و جلوگیری از دوقطبی های کاذب و جعلی جهت دوگانه‌کردن ملت ایران با معیارهای سیاسی چپ و راست و… است. یکی از راه‌های نقش‌آفرینی دشمن بهره‌برداری از اختلافات داخلی است به ویژه آنکه در انتخابات آینده تلاش آنها بر کاهش مشارکت مردم متمرکز شده و این هدف را با ایجاد ناامنی های زنجیره‌ای در محیط داخلی و پیرامونی کشور دنبال می کنند. بر همین اساس رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) در فرمایشات خویش خطاب به ملت ایران فرمودند: «ملت عزیزمان انتخابات را نماد وحدت ملی قرار بدهند، نماد دو دستگی و نماد تفرقه قرار ندهند، نماد دو قطبی گری قرار ندهند؛ این تقسیم های غلط «چپ» و «راست» و امثال اینها را کنار بگذارند. آنچه مهم است آینده کشور است، آنچه مهم است آینده نسل ما است، آنچه مهم است نظام با عزت اسلامی در کشور است؛ اینها مهم است، اینها را بایستی در نظر بگیرند و به معنای واقعی کلمه در کنار هم باشند. البته سلیقه ها مختلف است؛ اختلاف سلیقه هست، اختلاف بینش سیاسی هست، اختلاف قومیت ها هست، اختلاف مذاهب هست؛ اینها هیچ اشکالی ندارد؛ هم قبلاً بوده، هم حالا هست، هم بعدها خواهد بود؛ اینها اشکالی ندارد] لکن [اینها باید وحدت ملی را به هم نزند، یعنی آحاد ملت را در مقابل هم قرار ندهد، کشور را دوقطبی نکنند.» »(۱۴۰۰/۱/۱)
در یک نگاه گذرا باید گفت دولت کارآمد یکی از مهم ترین زمینه های تحقق اهداف، خواسته های انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی و ملت ایران است که این مهم زمینه ساز عزت، اقتدار و امنیت همه جانبه خواهد شد در همین راستا بر عموم ملت است تا با انتخاب فرد اصلح که واجد شرایط ریاست جمهوری مطلوب اسلامی باشد زمینه خنثی شدن نقشه های دشمنان را مهیا کنند و همچنین بر نخبگان و صاحبان خرد و اندیشه است تا با شکل دهی دولت کارآمد بحث و بررسی راهبردهای و راهکارهای تحقق دولت کارآمد، زمینه عزت مندی و اقتدار همه جانبه ایران اسلامی را مهیا و هموار سازند.
نظر شما :