« مقوم های تحقق دفاع؛(۴) انقلابی گری (اهمیت و ضرورت)»

انقلاب و انقلابی گری از مهم ترین موضوعاتی است که همواره مورد توجه اندیشمندان، صاحبنظران و… بوده است.

در یک نگاه کلان می توان با دو دید متفاوت موضوع انقلاب مورد توجه قرار گیرد. انقلاب به مفهوم سیاسی آنکه بیشتر به جانشینی ناگهانی و شدید گروهی که حکومت را در دست نداشته اند، به جای گروه دیگری که قبلاً گروه سیاسی و اداره کشور را در اختیار خود داشته اند گفته می شود. (آرنت، ۱۳۶۱، ص ۶۵)

اما در مفهوم دیگر، انقلاب به معنای دگرگونی بنیادی در همه زمینه های اجتماعی، اخلاقی، اقتصادی، حقوقی و بویژه سیاسی است، نسبت به آنچه پیش از انقلاب استوار و پابرجا بوده است و این دگرگونی ها همیشه با سرنگونی نظام سیاسی حاکم پیش می آید و کمتر با آرامش همراه بوده و اغلب با کارهای خشونت آمیز و ویرانگری و خونریزی ها همگام می باشد» (ابوالحمد، ۱۳۷۶، ص ۳۶۴)

مفهوم انقلاب در دید جامعه شناسانه بیشتر به امور اجتماعی مربوط می شود تا به امور سیاسی و به همین دلیل تحلیل جامعه شناسانه انقلاب عبارت است از باز یافتن ترکیب علل عمومی و علل فرعی که تار و پود رویدادها را بهم می‌بافند (آرون، ۱۳۶۶، ص ۳۰۳)

در تبیین جامعه شناسانه انقلاب بر نقش عنصر اراده انسانی و پیشرو بودن تحول انجام گرفته و تخریب و قهرآمیز بودن تاکید می‌شود.

از آنجا که اسلام دینی کامل، جامع و همه جانبه نگر است و همواره سعادت، تعالی، رشد، پیشرفت و… جوامع اسلامی را مدنظر داشته است در همین راستا می توان گفت موضوع و مصادیق انقلابی گری مطلوب در آن مورد توجه و عنایت بوده است.

خداوند متعال در سوره نحل، آیه ۳۶ هدف مبعوث شدن پیامبران الهی را عبادت خداوند و دوری از طاغوت بیان می فرمایند:

وَلَقَد بَعَثنا فی کُلِّ أُمَّةٍ رَسولًا أَنِ اعبُدُوا اللَّهَ وَاجتَنِبُوا الطّاغوتَ فَمِنهُم مَن هَدَی اللَّهُ وَمِنهُم مَن حَقَّت عَلَیهِ الضَّلالَةُ فَسیروا فِی الأَرضِ فَانظُروا کَیفَ کانَ عاقِبَةُ المُکَذِّبین: ما در هر امتی رسولی برانگیختیم که: «خدای یکتا را بپرستید؛ و از طاغوت اجتناب کنید!» خداوند گروهی را هدایت کرد؛ و گروهی ضلالت و گمراهی دامانشان را گرفت؛ پس در روی زمین بگردید و ببینید عاقبت تکذیب‌کنندگان چگونه بود!

در همین راستا می توان گفت پیامبران الهی در مسیر هدایتگری انسان ها همواره با موانع و مشکلاتی رو به رو بوده اند که امر هدایتگری و به سعادت رساندن جوامع بشری توسط پیامبران و پیشوایان الهی را با مشکلاتی مواجه می کرد. در همین راستا آنان با سلسله اقدامات و عملکرد انقلابی تمامی موانع را از سر راه بر می داشتند و با مبارزه با طواغیت زمان (نمرود، فرعون، و…) زمینه سعادت جامعه و سبب هموار شدن زمینه عبودیت و بندگی جوامع را می شدند در همین راستا می توان گفت اقدامات پیامبران اولوالعزم، مصداق بارز انقلابی گری محسوب می شود.

از آنجا که واکاوی مفهوم انقلابی گری از منظر اسناد بالادستی انقلاب اسلامی و نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت است در همین راستا مفهوم انقلابی گری بررسی می شود:

1. حفظ استقلال و عدم پیروی و مودت با بیگانگان

حفظ استقلال و عدم پیروی از بیگانگان از مهم ترین ضرورت های انقلابی گری محسوب می شود. خداوند متعال در سوره آل عمران آیه ۲۸ می فرمایند:

لَا یَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْکَافِرِینَ أَوْلِیَاءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِینَ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَلَیْسَ مِنَ اللَّهِ فِی شَیْءٍ إِلَّا أَنْ تَتَّقُوا مِنْهُمْ تُقَاةً وَیُحَذِّرُکُمُ اللَّهُ نَفْسَهُ وَإِلَی اللَّهِ الْمَصِیرُ:

نباید اهل ایمان، مؤمنان را وا گذاشته و از کافران دوست گزینند، و هر که چنین کند رابطه او با خدا مقطوع است مگر برای در حذر بودن از شرّ آنها (تقیه کنند). و خدا شما را از (عقاب) خود می‌ترساند و بازگشت همه به سوی خدا خواهد بود.

همچنین خداوند متعال در سوره نسا آیه ۱۴۱ می فرمایند:

وَلَن یَجْعَلَ اللّهُ لِلْکَافِرِینَ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ سَبِیلًا…و خداوند هرگز اجازه نداده که کافران تسلطی بر مؤمنان داشته باشند.

2. تاکید حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)

«من میخواهم [مطلبی هم] عرض بکنم برای آینده‌ی کشور؛ بدانید، اوّلاً جوانها باید خودشان را آماده بکنند؛ از لحاظ علمی، از لحاظ اعتقادی، از لحاظ انگیزه‌های انقلابی، جوانها باید همیشه آماده باشند. جوانها موتور پیشرفت انقلابند؛ از اوّل هم همین‌جور بوده است، تا امروز هم همین‌جور است. خوشبختانه ما امروز جوانِ دارای عزم و همّت و بصیرت، از اوّل انقلاب بیشتر داریم. نه اینکه به‌قدر اوّل انقلاب؛ نخیر، بصیرت جوانهای امروز، عمق معرفت جوانهای امروز، از بسیاری از جوانهای اوّل انقلاب بیشتر است و ما در این زمینه هیچ کمبودی نداریم؛ این بحمدالله هست. جوانها خودشان را باید آماده کنند؛ این نوجوان‌هایی که به سمت جوانی میروند باید خودشان را آماده کنند؛ تفکّرات انقلابی، انگیزه‌های انقلابی، بصیرت انقلابی، اقدام انقلابی، جزو سرفصل‌هایی است که جوانهای ما باید به یاد داشته باشند .»(۹۶/۱۱/۲۹)

معظم له همچنین می فرمایند:

» دستاوردها -دستاوردهای شخصی و معنوی و عبادی ما- ذخیره‌های معنوی ما است؛ این چیزها هم ذخیره‌های اجتماعی ما است؛ این ذخیره‌ها را هم باید حفظ کرد. حفظ این ذخایر به این است که ملّت وحدت خودشان را حفظ کنند، اتّحاد و اجتماع خودشان را حفظ کنند، انگیزه‌ی انقلابی خودشان را حفظ کنند، حرکت در جهت اهداف و آرمانهای انقلاب را در دلشان به‌عنوان یک هدف والا حفظ کنند .»(۵/۴/‏۹۶)

3. تاکید حضرت امام خمینی (ره)

«دادستان انقلاب موظف است مجلاتی که بر ضد مسیر ملت است و توطئه‏گر است تمام را توقیف کند، و نویسندگان آنها را دعوت کند به دادگاه و محاکمه کند. موظف است کسانی که توطئه می‏کنند و اسم «حزب» روی خودشان می‏گذارند، رؤسای آنها را بخواهد و آنها را محاکمه کند. ما باز تا چندی مهلت می‏دهیم به این قشرهای فاسد؛ و این اعلام آخر است و اگر چنانچه در کار خودشان تعدیل نکنند و به ملت برنگردند و دست از توطئه‏ها برندارند، خدا می‏داند انقلابی عمل می‏کنم. می‏آیم تهران و رؤسایی که مسامحه می‏کنند با آنها انقلابی عمل می‏کنم. قشرهایی از ارتش که اطاعت از بالاترها نمی‏کنند و امر آنها را اطاعت نمی‏کنند باید بدانند که من با آنها اگر آمدم، انقلابی عمل می‏کنم. عذرها را کنار بگذارید! بروید فاسدها را سرکوب کنید، بروید توطئه گرها را سرکوب کنید؛ مسامحه نکنید! دولت مسامحه نکند، ارتش مسامحه نکند، ژاندارمری مسامحه نکند؛ پاسداران مسامحه نکنند. من باز از همه قشرهای ملت، از همه روشنفکران، از همه احزاب، از همه دستجات و گروهها - گروهها که مع الأسف تاکنون شاید دویست گروه پیدا شده باشد! - تقاضا می‌کنم که مسیرتان، مسیر ملت و مسیر اسلام باشد، به ملت بپیوندید؛ صلاح شما در این است که به ملت بپیوندید.» (صحیفه امام، ج۹، ص ۲۸۳)

4. حرکت و اقدام انقلابی؛ نیاز دنیای اسلام امروز

در اندیشه حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی) حرکت و اقدام انقلابی؛ نیاز دنیای اسلام امروز است. معظم له در این رابطه می فرمایند:

«دنیای اسلام امروز نیاز دارد به این حرکت انقلابی ما. این کسانی که در داخل حرف میزنند، کار میکنند، اظهاراتی میکنند که با گرایش انقلابی مغایر است، ولو متضاد هم نباشد، امّا همین قدر که مغایر با گرایش انقلابی است، دارند ضربه‌ی به امید امّت اسلامی میزنند، این ضربه‌ی به آنها است و خیانت میکنند. بنابراین حرکتتان حرکت انقلابی باشد و کار انقلابی .»(۹۷/۱۲/۱۳)

5. روحیه انقلابی گری؛ عامل حفظ انقلاب، نتایج و دستاوردهای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) روحیه انقلابی گری؛ عامل حفظ انقلاب، نتایج و دستاوردهای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است. معظم له در این رابطه می فرمایند:

«انقلاب، نتایج انقلاب، فراورده‌های انقلاب و فراورده‌های نظام جمهوری اسلامی را حفظ کنید؛ چطور ممکن است؟ بدون انقلابی بودن که نمیشود حفظ کرد. رفتار، باید رفتار انقلابی باشد؛ رفتار انقلابی به معنای رفتار غیرمدبّرانه نیست، به‌معنای رفتار عاقلانه و مدبّرانه و مجاهدانه است؛ حرکت جهادی. اینکه ما به مدیران مرتّب توصیه میکنیم «مدیریّت جهادی»، این در مورد مجلس، رفتار جهادی است، سخن گفتن جهادی است، اقدام کردن مجاهدانه و جهادی است، انقلابیگری است. روحیه‌ی ایمان و انگیزه‌ی انقلابی باید بر همه‌ی کارهای نماینده‌ی محترم مجلس حاکم باشد. نگهبانی از دستاوردهای انقلاب و مبانی نظام، جزو سوگند نمایندگی شما است که اگر این انجام نگیرد، حضور نماینده، هم از لحاظ قانونی اشکال پیدا میکند، هم از لحاظ شرعی اشکال پیدا میکند. اگر چنانچه دستاوردهای انقلاب مراعات نشود و دستاوردهای نظام مورد توجّه قرار نگیرد، این، هم از لحاظ قانون اساسی، هم از لحاظ شرع دچار مشکل میشود .»(۹۷/۳/۳۰)

6. پیشرفت همه جانبه

رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت همه جانبه را انقلابی گری می دانند. معظم له در این رابطه می‌فرمایند:

«بعد از رحلت امام (ره)، ما هرجا انقلابی عمل کردیم، پیش رفتیم و هر جا از انقلابی گری و حرکت جهادی غفلت کردیم، عقب ماندیم و ناکام شدیم.» (۹۵/۳/۱۴)

در یک نگاه کلی می توان گفت انقلابی گری از مهم ترین موضوعاتی است که همواره مورد اسناد بالادستی بوده است:

۱- انقلابی گری و حفظ روحیه انقلابی مورد تاکید قرآن مجید، امامین انقلاب اسلامی و… می باشد.

۲- حفظ استقلال و عدم پیروی از بیگانگان از مهم ترین ضرورت های انقلابی گری محسوب می شود.

۳- از منظر اسناد بالادستی حرکت و اقدام انقلابی؛ نیاز دنیای اسلام امروز است.

۴- با عنایت به اسناد بالادستی می توان گفت که روحیه انقلابی گری؛ عامل حفظ انقلاب، نتایج و دستاوردهای انقلاب و نظام جمهوری اسلامی است.

۵- از منظر اسناد بالادستی انقلابی گری یکی از مهم ترین عوامل پیشرفت همه جانبه محسوب می شود.

در نهایت می توان گفت از آنجا که انقلابی یکی از ضرورت های جوامع اسلامی به ویژه ایران اسلامی است به همین سبب، بر صاحبان خرد به ویژه اندیشمندان، نخبگان، صاحبنظران است تا با تبیین و تشریح همه جانبه دلایل اهمیت و ضرورت انقلابی گری برای جامعه اسلامی، ضمن تلاش برای عملیاتی کردن این موضوع مهم و اساسی در جامعه، زمینه های عزت و اقتدار ایران اسلامی و در مقابل، زمینه های تضعیف، اضمحلال و نابودی جبهه استکبار جهانی و سلطه گران را بیش از پیش هموار کنند.

اهم منابع و مأخذ

1. قرآن
2. نهج البلاغه
3. صحیفه امام (ره)
4. بیانات و رهنمودهای حضرت امام خامنه ای (مدظله العالی)
5. آرنت، هانا، انقلاب، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران، خوارزمی، ۱۳۶۱
6. ابوالحمد، عبدالحمید، مبانی سیاست، تهران، توس، ۱۳۷۶
7. آرون، ریمون، مراحل اساسی اندیشه در جامعه شناسی، ترجمه باقر پرهام، تهران، سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، ۱۳۶۶
8. http://farsi.khamenei.ir
9. http://farsi.rouhollah.ir
10. و…