مفهوم جنگ در آموزه های اعتقادی اسلام به منزله عملیات خصمانه ای که امروزه تحت عنوان جنگ در دنیا متداول است، نیست و این گونه جنگ ها در فرهنگ اسلامی ارزشی ندارند، آنچه در اسلام دارای ارزش است جهاد فی سبیل الله است.

برتری و فضیلت جهاد و قیام در راه خدا به گونه ای است که حتی دوری کنندگان از آن با بی اعتقادی به توحید و معاد مقایسه شده اند و مسلماً فرد مسلمانی که بی اعتقاد به خدا و روز قیامت باشد، دیگر هیچ تردیدی وجود نخواهد داشت که در لحظه حساس و در صورت نیاز به دفاع از کیان اسلامی نتوان به اراده وی جهت شرکت در جهاد، اطمینان داشت.

براساس آموزه های اعتقادی اسلام، نگاه به جنگ یک نگاه اصلاحی و تربیتی است، به این معنا که جنگ ابزاری برای رفع آسیب های اجتماعی است، از این رو برخی مواقع جنبه پیشگیرانه دارد و قبل از وقوع اقدام به جنگ می نماید که در این حالت آن را جنگ ابتدایی می نامند و در برخی مواقع بعد از وقوع حادثه رفع آسیب می کند که از آن به عنوان دفاع یاد می شود.

این کتاب علاوه بر آنکه بیان کننده نقش و میزان تأثیر گذاری آموزه های شرع مقدس اسلام بر دکترین عملیاتی سپاه در دوران دفاع مقدس بوده- که هدف اصلی آن نیز است، بیان کننده دینی و مذهبی بودن دکترین عملیاتی سپاه نیز است و می تواند گامی در راستای تدوین مکتب دفاعی اسلام باشد، نظامی که بر پایه و اساس اعتقادات دینی بنا شده باشد و دکترین عملیاتی خود را نیز براساس اصول و مبانی عقلایی و اصول و ارزش های پذیرفته شده همان جامعه و نظام، تدوین می کند.

دکترین در سطح عملیاتی عبارت است از: یک سری اصول بنیادین و باورها، چارچوب های نظری و خطوط کلی راهنما که هدایت گر اقدام نظامی در پشتیبانی از تدابیر اتخاذی سطوح میانی فرماندهی است که تدابیر اتخاذی با توجه به دکترین های عملیاتی منجر به تهیه و تدوین طرح های عملیاتی می گردد.

دکترین در فرهنگ های مختلف دارای تعاریف متعددی است. تاکنون هیچ اندیشمندی برای آن یک تعریف که مورد قبول همگان باشد ارائه ننموده است. بعضی ها دکترین را حاکم بر راهبرد و عده ای دیگر راهبرد را حاکم بر دکترین می نامند. شاید کسانی باشند که دکترین و راهبرد را در عرض یکدیگر قرار دهند، به هر حال مفهوم دکترین برای دانشمندان علوم راهبردک، به خصوص در زمینه تعریف یک مشکل به حساب می آید.

کتاب نقش آموزه های اعتقادی و نظام اسلام در دکترین عملیاتی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در هشت سال دفاع مقدس، نوشته ی محمد رئوفی نژاد، (دانشکده دفاع ملی)، و توسط دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی بچاپ رسید. جهت مطالعه نسخه دیجیتال این کتاب می‌توانید به سایت طاقچه یا کتابراه مراجعه کنید. ‌‌‌‌‌‌‌