بسیج و فرهنگ بسیجی نیاز همیشگی برای دفاع از انقلاب و نظام اسلامی

انقلاب اسلامی که مصداق عینی «کلمه طیبه» بود، همچون «شجره طیبه» رشد و بالندگی پیدا کرد. در همین راستا می‌توان گفت که «بسیج» یکی از ثمرات درخت مطهر انقلاب اسلامی است که خود در قامت شجره طیبه ای ظاهر شد. حضرت امام خمینی (ره) در این رابطه می‌فرمایند:

«بسیج شجره طیبه و درخت تناور و پرثمری است که شکوفه‌های آن بوی بهار وصل و طراوت یقین و حدیث عشق می‌دهد.» (صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۱۹۴) و با لطف و عنایت همه جانبه خداوند متعال، درخت پرثمر «بسیج» در حوادث و آزمون‌های سخت و پیچیده، از چنان رشد معنوی و انقلابی برخوردار شد که همچون درخت تنومند و ثمر بخش، شاخ و برگش بر فضای کشور اسلامی ایران و فراتر از آن بر همه جهان اسلام سایه افکنده و همگان را از میوه‌های نیرو بخشش بهره مند ساخته است و برای جهانیان و نهضت‌های آزادیخواه اسلامی، به عنوان الگویی الهام بخش مطرح شده است.

بسیج که با درایت بی نظیر امام خمینی (ره) در نخستین سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی و دفاع مقدس تشکیل شد و از این رهگذر اقشار گوناگون در کنار هم به صورت یکپارچه و منسجم گرد هم آمدند و این بسیج عمومی، کشور را از بحران‌های امنیتی نجات داد و این ظرفیت بی نظیر بهترین راهکار برای مواجه با مصائب جنگ بود، اما بسیج به عنوان یکی از مستحکم‌ترین نهادهای کشور با حضور در همه صحنه‌های مورد نیاز، نشان داد که بسیج نیاز همیشگی برای دفاع از انقلاب، کشور و نظام اسلامی است.

معظم له در این زمینه فرموده‌اند: «از جمله اساسی‌ترین کارهایی که به عهده بسیج است و در بافت درونی هویت بسیج دخالت دارد عبارت است از حمایت و دفاع از اصول مسلم اسلامی … هر جا انحرافی مشاهده شد، بسیج در مقابل آن می ایستد» (۲۲/۰۷/۱۳۹۰)

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) مسئولیت پاسداری از هویت ملی و دینی بر عهده بسیج است، معظم له در این راستا فرموده‌اند: «از بزرگترین مسئولیت‌های یک مجموعه‌ی بسیج در کشور این است که از هویت ملی و دینی پاسداری می‌کند و باید پاسداری کند» (۲۱/۰۸/۱۳۸۰)

باید توجه داشت:

1. بسیج مجموعه‌ای مردمی و تکلیف مدار است که در همه‌ی صحنه‌های دفاعی از انقلاب اسلامی و جمهوری حضور داشته است.
2. بسیج پیشگامی و کارآمدی خود را در عرصه‌های گوناگون با اثبات رسانده است.
3. بسیج ضمن اینکه به خود از برکات الهی برای ملت ایران است، منشأ برکات و خیرات زیادی برای کشور شده است.
4. رمز و راز پیشرفت و سربلندی بسیج مرتبط با روحیات و اندیشه و تفکر بسیجی است.
5. بسیج و بسیجیان مظهر ویژگی‌های منحصر به فرد انسانی، دینی و متعهدانه هستند.
6. آمادگی و هوشیاری دائم، اقدام مؤمنانه احساس تکلیف دائمی، حضور در میدان‌های سخت و … از جمله ویژگی‌های بسیج و بسیجیان است
7. بسیجیان مظهری از تفکر، آمادگی، ایران، ایثار، بیزاری از بیگانه، ایستادگی در مقابل دشمن مدافع ارزش‌های الهی – انقلابی هستند.
8. بسیج و بسیجیان ذخیره و گنجی تمام نشدنی برای نظام مقدس جمهوری اسلامی هستند.
9. بسیج و بسیجیان رسالت پرچمداری حرکت عظیم و معنوی و اخلاقی در جهان را بر عهده دارند.
10. حمایت و دفاع از اصول مسلم اسلامی، حرکت به سمت اهداف انقلابی اسلامی مقابله با دشمنان و دفاع از فصلیت ها از جمله اساسی‌ترین کارهای بسیج و بسیجیان است.
11. بسیج و بسیجیان مسئولیت پاسداری از هویت ملی و دینی را بر عهده دارند.
12. بسیج و بسیجیان محور دفاع از اقتدار ملت هستند.
13. بسیج و بسیجیان به هویت خاص، ویژگی‌های منحصر به فرد و عملکرد ویژه شایسته و قدرشناسی هستند.
14. جدی گرفتن بسیج توسط همه، حمایت، تجهیز و استحکام ساخت بسیج از مصادیق قدرشناسی از بسیج و بسیجیان است.

می‌توان گفت که حمایت و دفاع از اصول اسلامی، اقامه‌ی امر به معروف و نهی از منکر، حرکت به سمت اهداف والای انقلاب اسلامی، دفاع از فضیلت‌ها، خدمت رسانی به مردم، دور نگه داشتن جامعه از ناهنجاری‌های اجتماعی، برقراری امنیت، گسترش ارزش‌های انقلاب، تبیین گفتمان انقلاب اسلامی، تحقق الگوی اسلامی – ایرانی پیشرفت، مصون سازی اقشار در مقابل آسیب‌ها، ترویج گفتمان علمی و تقویت بنیه علمی و مهارتی کشور و … از مهم‌ترین اهداف بسیج محسوب می‌شود.

همچنین از مهم‌ترین سیاست‌های بسیج می‌توان به تبعیت از رهبری دینی، استکبارستیزی، رساندن پیام انقلاب به مخاطبان، آسایش و آرامش اجتماعی، بهره گیری حداکثری از رسانه و به ویژه فضای مجازی، مقابله با ناتوی فرهنگی دشمنان، رونق مساجد، کادرسازی، ظرفیت شناسی، نیازسنجی، همه جانبه نگری، جهت گیری به سوی تمدن نوین اسلامی و … اشاره کرد.

زنده نگه داشتن فرهنگ ایثار، نهادینه سازی فرهنگ مقاومت و پایداری، بهره گیری از فرهنگ شهادت طلبی، عنایت به فرهنگ ترجیح دیگران بر خود (نوع دوستی)، سازش ناپذیری، زنده نگه داشتن ارزش‌های انقلاب اسلامی، تمرکز و توسل به اسناد زیربنایی مثل بیانیه گام دوم، وصیتنامه امام (ص)، مدیریت جهادی، انقلابی گری و … از مهم‌ترین رویکردهای بسیج است.

از مهم‌ترین اقدامات بسیج می‌توان به ترویج سبک زندگی اسلامی، روشنگری، بصیرت افزایی، برگزاری اردوهای فرهنگی، برگزاری اردوی راهیان نور، برگزاری اردوی جهادی، برگزاری یادواره‌ها، تقدیر از جانبازان، تکریم و تعظیم خانواده معظم شهدا و … اشاره کرد.

به صورت طبیعی بسیج مستضعفین می‌تواند تجلی دهنده این ظرفیت باشد. تنوع و فراوانی شیوه و ابزار مخالفان جمهوری اسلامی برای ایجاد و گسترش تهدیدات علیه ملت ایران، ضرورت تقویت این نهاد مردمی - اسلامی را بیشتر آشکار می‌کند.

با توجه به اینکه جوامع اسلامی و به ویژه ایران اسلامی همواره دستخوش توطئه‌ها و دسیسه‌هایی است که نظام سلطه و دشمنان قسم خورده امت اسلامی بر جهان اسلام و ایران اسلامی تحمیل می‌کنند، به همین سبب تقویت و ارتقاء آمادگی مسلمانان، به ویژه تقویت و هدایتگری بسیج و بسیجیان از ضرورت‌های اجتناب ناپذیر و غیرقابل انکار است.

بستر و کارمایه اصلی بسیج، تفکر، اندیشه، روحیه و فرهنگ بسیجی است و بسیجی تابع نظام فرهنگی – اعتقادی است که از جوهره عقلی – دینی برخوردار است.

بسیج نگرشی و بینشی خردمندانه و میهنی بر عزم و اراده و حاصل انتخاب گری آزاده و آگاهانه است که فرد و جامعه را همیشه در حالت آمادگی پایدار، آگاهانه و مبتنی بر تصمیم گیری عاقلانه و مسئولانه قرار می‌دهد.

تفکر و اندیشه بسیجی، تفکری منطقی، معقول، منسجم و اصول مدار است که برخاسته از دانش، آگاهی، عقلانیت و اعتقاد راستین است. عقل گرایی همراه با ایمان مداری، آرمان گرایی همراه با واقع بینی، آزادی همراه با مسئولیت پذیری، آمادگی برای حضور در صحنه‌های تکلیف، عمل عاشقانه و … عناصر و عوامل تشکیل دهنده تفکر بسیجی هستند.

فرهنگ بسیجی نیز مجموعه‌ای نظام وار از اندیشه‌ها و ارزش‌ها و الگوهای رفتاری است که معتقدین به آن اندیشه‌ها و ارزش‌ها با یکدیگر مرتبط و با عمل متعهدانه خود در جامعه نقش آفرینی می‌کنند. بر این اساس دین در مرکز فرهنگ بسیجی قرار دارد و در این فرهنگ عقل و دین بر یکدیگر منطبق هستند.

مجموعه الهی- مردمی بسیج مبتنی بر ویژگی‌ها، مشخصات و شاخصه‌هایی چون: مکتبی بودن، حق مداری، مردمی بودن، عشق به خداوند، فضیلت محوری، عقلانیت، آگاهی، بصیرت، عمل متعهدانه، همت بلند، عزم راسخ، ایمان با صلابت، سرسختی با دشمن، تمرکز بر معنویت و انقلابی گری، شهادت طلبی و تکلیف گرایی است و بسیجی با ویژگی‌های منحصر به فرد چون: ایمان و اخلاص، حریت در عبودیت، اطاعت آگاهانه، عدالتخواهی، ظلم ستیزی، ایثارگری، شجاعت، صلابت، ابتکار و خلاقیت، غیرت و جوانمردی، تعهد و وفاداری، ترحم و نوعدوستی، سرسختی با دشمنان و … تفکر و فرهنگی را نمایندگی می‌کند که از آن به عنوان تفکر و فرهنگ بسیجی یاد می‌شود.

بسیج و بسیجی زمانی شناخته می‌شود که ماهیت و هویت بسیج، حقیقت، اندیشه و تفکر بسیجی، فرهنگی بسیج و بسیجی و … بازشناسی شود.

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) بسیج فتح الفتوح امام (ره) است، معظم له در این رابطه می‌فرمایند:

«بله هنر انقلاب این است، و هنر امام (ره) این بود … خود آن بزرگوار فرمود: این فتح الفتوح است، بله فتح الفتوح امام، ساختن جوانان مؤمن، مخلص، سالم، صادق، بی اعتنای به شهوات و دل‌هایشان متوجه به سمت خدا بود» (۰۵/۰۹/۱۳۶۹)

رهبر معظم انقلاب اسلامی (مدظله العالی) ماهیت و هویت بسیج را معجزه گون، استثنایی، حقیقتی شبیه افسانه، فرامرزی، نماد حضور و مقاومت ملی معرفی کرده‌اند، معظم له در این رابطه می‌فرمایند:

«اگرچه خود انقلاب و پدیده‌هایی که انقلاب یکی پس از دیگری در طول زمان و در عرصه‌های گوناگون به وجود آورد، همه پدیده‌های شگفت آور هستند، اما پدیده‌ی بسیج و تشکیل این نیروی عظیم معجزگون، استثنایی و کم نظیر است، بسیج حقیقتی شبیه افسانه هاست … بسیج نماد حضور ملی و مقاومت ملی و آگاهی یک ملت است؛ آن هم آگاهی همراه با تحرک، همراه با معنویت و همراه با اخلاص، بسیج حقیقت است؛ اما شبیه افسانه هاست» (۰۲/۰۶/۱۳۸۴)

معظم له فرهنگ بسیجی را معادل پیشرو بودن در همه‌ی عرصه‌های اساسی زندگی می‌دانند و در این راستا می‌فرمایند:

«بسیجی یک فرهنگ است و اگر بخواهیم این فرهنگ را در یک جمله تعریف کنیم، باید بگوییم پیشرو بودن در همه‌ی عرصه‌های اساسی زندگی» (۰۵/۰۳/۱۳۸۴)

در نگاهی گذرا می‌توان گفت بسیج به عنوان نماد استحکام ساخت نظام و مظهر فرهنگ ناب اسلامی، یکی از برکات الهی برای انقلاب اسلامی، نظام مقدس جمهوری اسلامی و ملت بصیر و انقلابی ایران اسلامی است که تا کنون توانسته است همواره به صورت موفق، مثبت و تأثیرگذار، نقش آفرینی فعال داشته باشد.

عقل گرایی همراه با ایمان مداری، آرمان گرایی همراه با واقع بینی، آزادی همراه با مسئولیت پذیری، آمادگی برای حضور در صحنه‌های تکلیف، عمل عاشقانه و... عناصر و عوامل فرهنگ و اندیشه بسیجی محسوب می‌شوند. برای گسترش و تعمیق روحیه، تفکر و فرهنگ بسیجی بایسته‌هایی وجود دارد که می‌توان با تبیین واقع بینانه وضعیت کنونی بسیج و آینده مطلوب این نهاد الهی- مردمی به آن پرداخت.