نقش آمریکا در ناامنی‌های افغانستان و مسئولیتِ طالبان
«سید عباس حسینی»، تحلیلگر مسائل افغانستان در خصوص چالش‌هایی که طالبان در حوزۀ تأمین امنیت افغانستان با آن مواجه هستند، اظهار داشت: «پیش از این هم گمانه‌زنی‌ها و تحلیل‌هایی مطرح می‌شد که با پیوستن طالبان به روند سیاسی در افغانستان، ممکن است داعش عرض اندام کند و به عامل جدید بی‌‌ثباتی در این کشور تبدیل شود. اکنون شاهد نشانه‌هایی در این باره هستیم و قطعاً این حملات و خیزش دوباره داعش در راستای منافع و اهداف آمریکا صورت می‌گیرد.»
این کارشناس مسائل افغانستان با بیان اینکه نسبت به میزان آگاهی طالبان از ماهیت واقعی این تهدیدها و سرمنشأ آن‌ها و همچنین توانایی و ارادۀ طالبان برای ایستادگی در مقابل داعش نگرانی‌های جدی وجود دارد، گفت: «آمریکاا قطعاً به دنبال تقویت داعش در افغانستان خواهد بود و حملات بزرگ‌تر دیگری هم در این کشور صورت می‌گیرد. اقلیت‌ها و شیعیان افغانستان با توجه به نوع رویکرد فکری و نظامی داعش همچنان هدف حمله خواهند بود.» حسینی ادامه داد: «در حوزۀ تأمین امنیت داخلی، به‌رغم آنچه طالبان ادعا می‌کند، آن‌ها بیشتر نیروهای چریکی و نامنظم هستند و آمادگی لازم را برای تأمین امنیت سراسر افغانستان نخواهند داشت.» وی تأکید کرد: «طالبان باید هرچه زودتر با مشخص کردن تکلیف ساختار حکومت آیندۀ افغانستان و تشکیل حکومتی فراگیر، برای احیای مجدد نیروهای پلیس و ارتش اقدام کنند و نیروهای طالبان هم در آن‌ها ادغام شده و از نخبگان آموزش دیدۀ نظامی هم استفاده کنند. مدرسین به مراکز آموزشی برگردند و ساختارهای نیروهای نظامی و امنیتی افغانستان متناسب با معیارهای علمی و اقتضائات داخلی بازطراحی شود.»
این تحلیلگر مسائل افغانستان تصریح کرد: «طالبان متشکل از حلقه‌ها و گروه‌های مختلفی هستند که تاکنون نشان داده‌اند از هسته‌ای مرکزی فرمانبرداری دارند؛ اما گروه‌های مختلف دیگری هم هستند که با عدم فرمانبرداری، اقدامات خودسرانه‌ای انجام داده‌اند؛ از جمله در ولایت شیعه نشین دایکوندی با ورود نیروهای طالبان و پس از تسلیم شدن نیروهای مردمی و دولتی، طالبان در اقدامی ناجوانمردانه آن‌ها را تیرباران کردند! اقدامی که واکنش‌های زیادی به دنبال داشته است.» حسینی تأکید کرد: «طالبان باید برای تأمین امنیت، مانع این خودسری‌ها، غارت و چپاول مردم شوند و افراد مسلح غیرمسئول و فرصت طلب را از خود دور کنند. تاکنون تفکیکی میان آن‌ها وجود نداشته و هر فردی که با نام طالبان برای جنگ آمده از او استقبال کرده‌اند.»
وی با تأکید بر نقش و مسئولیت طالبان در تأمین امنیت مرزها، اضافه کرد: «طالبان با چالش‌هایی در حوزۀ تأمین امنیت مواجه است و باید دید تا چه اندازه در برابر این چالش‌ها موفق خواهند بود. حضور تروریست‌ها در میان این طالبان در برخی مناطق، موجب نگرانی کشورهای مختلف از جمله در آسیای مرکزی، روسیه و چین شده است؛ بنابراین باید ساختار منظمی ایجاد شود تا مانع این خودسری‌ها شوند.» این کارشناس مسائل افغانستان ضمن اشاره به نقش آمریکا در ناامنی‌ها در این کشور، در خصوص علل حمایت آمریکا از داعش با وجود برخی توافقات با طالبان، گفت: «طالبان در طول سال‌های گذشته، با وجود فشارها و درخواست‌هایی که از سوی آمریکا و برخی کشورها از آن‌ها بوده تا به عنوان نیرویی فرامنطقه‌ای عمل کند، چندان چراغ سبزی نشان نداده و بیشتر خود را جریانی ملی‌گرا و وابسته به محدودۀ جغرافیایی افغانستان و با اهداف ملی ترسیم کرده است.»
انتخاب داعش توسط آمریکا برای جنگ‌های نیابتی در افغانستان
حسینی افزود: «زمینه‌های حضور آمریکا در منطقه برایش چندان به راحتی به دست نیامده و به راحتی هم آن را از دست نخواهد داد. به نظر می‌رسد آمریکا با تشویق طالبان به مذاکره و پیوستن به روند صلح عملاً آن‌ها را از میدان جنگ‌های نامنظم خارج و گروه دیگری را جایگزین آن‌ها کرد تا بتواند نقشی که از آن‌ها توقع دارد را ایفا کند. داعش اهداف ملی ندارد و اهدافی فراملی و جهانی را دنبال می‌کند و خواهان برقراری خلافت جهانی خود است.» حسینی ادامه داد: «بعید است طالبان در دوران حکومت خود به عنوان نیروی نیابتی عمل کند و یا بی‌‌ثباتی را در افغانستان گسترش دهد، اما قطعاً فعال شدن داعش پروژه‌ای است که این بار متفاوت‌تر و جدی‌تر از گذشته توسط آمریکایی‌ها کلید خورده است. نحوۀ آرایش و استقرار تروریست‌های خارجی که داعش می‌تواند از میان آن‌ها سربازگیری کند هم بیشتر در مناطق مرزی افغانستان بوده است. خصوصاً شاهد هستیم تروریست‌ها بیشتر در مرزهای افغانستان با کشورهای آسیای مرکزی مستقر شده‌اند.»
وی تأکید کرد: «خیزش جدید داعش طبق اهداف و برنامه‌های آمریکا جنگ نیابتی در منطقه را دنبال خواهد کرد که می‌تواند زمینه ساز جنگ نیابتی جدید و گسترده‌ای شود که دامن کشورهای مختلف را بگیرد و ضروری است طالبان با آگاهی نسبت به ابعاد این تهدیدات، واکنش مناسبی داشته باشند.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :