تشدید بحران پناه‌جویی در مرز لهستان و بلاروس و رویکرد ضد حقوق بشری اتحادیه اروپا
تشدید بحران پناه‌جویی در مرز لهستان و بلاروس و رویکرد ضد حقوق بشری اتحادیه اروپا
«کاظم شریف کاظمی»، تحلیلگر مسائل اروپا با اشاره به بحران پناه‌جویان در مرز لهستان و بلاروس و مواضع سخت اتحادیه اروپا در قبال آنان، ضمن تشریح ریشه‌ها و علل وخامت روابط بلاروس و اتحادیه اروپا که منجر به اعمال تحریم‌هایی علیه این کشور شد، خاطر نشان کرد: «اعمال تحریم‌ها، رئیس‌جمهور بلاروس را به انتقام و عمل متقابل واداشت و این کشور اعلام کرد دیگر امکان و شرایط مالی و بودجه‌ای برای جلوگیری از مهاجرانی که به مقصد کشورهای اروپای غربی در حرکت هستند، ندارد.»
وی با بیان اینکه اکنون ۳ الی ۴ هزار پناه‌جو پشت مرز لهستان حضور دارند و این شرایط تبدیل به بزرگ‌ترین بحران پس از سال ۲۰۱۵ شده است، افزود: «بلاروس اعلام کرده بیش از ۱۰ هزار نفر از این نوع مهاجران در داخل خاک این کشور حضور دارند که به مقصد اتحادیه اروپا وارد این کشور شده‌اند. از سوی دیگر جان بسیاری از این پناه‌جویان در نتیجه وضعیت بسیار سختی که در آن قرار گرفته‌اند در خطر است. شواهد و گزارش‌ها نشان می‌دهد به علت کمبود مواد غذایی و آب و از سوی دیگر سرمای شدید هوا، وضعیت وخیمی برای این پناه‌جویان ایجاد شده است.»
سایۀ سنگین گرایشات راست افراطی بر تصمیم‌گیری نهاد اتحادیه اروپا
این کارشناس مسائل اروپا با یادآوری اینکه تاکنون بیش از ۱۰ نفر از این افراد فوت کرده‌اند و در برخی تحلیل‌ها احتمال فوت یک سوم پناه‌جویان در صورت عدم تغییر شرایط مطرح شده است، گفت: «سایه سنگین گرایشات راست افراطی بر تصمیم‌گیری نهاد اتحادیه اروپا و برخی رهبران آن دیده می‌شود.» شریف کاظمی اضافه کرد: «در این راستا نخست‌وزیر لهستان پیشنهاد داده برای جلوگیری از ورود پناه‌جویان، با کمک اتحادیه اروپا، دیوارهایی بلند در امتداد مرز با بلاروس ساخته شود. از آنجا که هزینۀ ساخت این دیوارها بسیار زیاد خواهد بود نخست‌وزیر راست‌گرای لهستان اعلام کرده اتحادیه اروپا باید در تأمین هزینۀ ساخت دیوار شریک شود؛ چرا که لهستان سدی در برابر هجوم پناه‌جویان به سرزمین‌های اروپای غربی خواهد شد.»
وی با بیان اینکه برخی احزاب راست افراطی اصطلاح هجوم اشغالگران را به کار برده‌اند که نه فقط در لهستان بلکه در بسیاری از کشورهای اتحادیه اروپا، از جمله فرانسه نیز شنیده می‌شود، اضافه کرد: «گروه‌های راست افراطی بار دیگر حضور پناه‌جویان در مرز لهستان و بلاروس را به اشغال سرزمین‌های خود به دست مسلمانان و بیگانگان تشبیه می‌کنند. جولیان ادول، سخنگوی حزب راست‌گرای افراطی اتحاد ملی در فرانسه، در مصاحبه با شبکه تلویزیونی ب‌اف‌ام» گفت که ترجیح می‌دهد پناه‌جویان در مرز بلاروس و لهستان از سرما بمیرند، اما مجوز ورود به اروپا را پیدا نکنند. این کارشناس مسائل اروپا ادامه داد: «اگرچه این شرایط و مواضع موجب انتقاد شدید برخی افراد حقوقی و مدافع واقعی حقوق بشر شده است؛ اما بسیاری از کشورهای اروپایی نه تنها نسبت به آن بی‌تفاوت بودند، بلکه همچنان تحت تأثیر افکار و هیجان راست افراطی، تشدید اقدام علیه پناه‌جویان را در پیش گرفته‌اند؛ به نحوی که لهستان بیش از ۱۸ هزار نیروی نظامی و مسلح در مرز با بلاروس مستقر کرده و با گاز اشک‌آور و ماشین آب‌پاش به استقبال آن‌ها رفته است.»
وضعیت وخیم پناه‌جویان و اقدامات ضد حقوق بشری کشورهای اروپایی
شریف کاظمی تأکید کرد: «اگرچه می‌توان مشکل سیاسی بین بلاروس، اتحادیه اروپا و غرب را بر اساس داده‌های موجود از زوایای مختلف تحلیل کرد؛ اما نکتۀ اساسی و خطر بالای جانی پناه‌جویان و اقدامات ضد حقوق بشری کشورهای اروپایی است. برخی نهادهای حقوق بشری اروپایی نیز اقدامات این کشورها را خلاف تعهدات بین‌المللی آن‌ها اعلام کرده‌اند، بنابراین می‌توان گفت این کشورها به نقض معاهدات حقوق بشری متهم هستند. این اتهام توسط نهادهای حقوق بشری نیز اعلام و در رسانه‌ها منعکس شده است.» وی به محدودیت‌های ایجاد شده برای حضور خبرنگاران و پزشکان بدون مرز در میان پناه‌جویان اشاره کرد و افزود: «در این شرایط نمایندۀ عالی سیاست خارجی و امنیتی اتحادیه، مکرر اعلام کرد که اتحادیه در کنار لهستان قرار دارد و تحریم‌های بیشتری علیه بلاروس وضع خواهند کرد.»
در ادامه این کارشناس مسائل اروپا تصریح کرد: «اگرچه شدت گرفتن بحران موجب برخی اختلاف بین اعضای اتحادیه شده و حتی داخل کشورهای اروپایی نیز چند صدایی وجود دارد، اما در نهایت گرایشات راست افراطی و منافع حزبی و ملی در رفتار اتحادیه و کشورهای آن بسیار قوی است و جان بسیاری از پناه‌جویان را به مخاطره انداخته است و در این شرایط می‌توان گفت شاهد سکوت نهادهای حقوق بشری بین‌المللی و اروپایی هستیم و معدود اعتراضات آن‌ها هم تناسبی با شرایط موجود ندارد.» شریف کاظمی با یادآوری اینکه اروپا بلاروس و روسیه را به سوء استفاده از ابزار مهاجران برای ضربه به اتحادیه متهم کرده‌اند، گفت: «منافع سیاسی و امنیتی و حتی اقتصادی اتحادیه اروپا موجب شده است تا این اتحادیه به صورت صریح تعهدات حقوق بشری خود را نقض کند.»
رفتار آمریکا موجب موج جدید مهاجرت مردم افغانستان شد
وی با تأکید بر نقش رسانه‌ها و فعالان حوزه‌های حقوقی و سیاسی در ارائۀ تصویر واقعی از وضعیت پناه‌جویان در اروپا و اقدامات ضد حقوق بشری علیه آن‌ها به حضور پناه‌جویانی از سوریه، افغانستان و یمن در مرز لهستان اشاره کرد و ادامه داد: «بر اساس اذعان منابع مستقل غربی، شرایط افغانستان ناشی از حضور ۲۰ ساله و غیرمسئولانۀ آمریکا و نحوه خروج آن با تبانی و توافقی که با طالبان داشتند است. در واقع این رفتار آمریکا موجب موج جدید مهاجرت مردم افغانستان به خارج شد.» شریف کاظمی تأکید کرد: «در این پدیده اکثر کشورهای اروپایی اگرچه اقدامات نمایشی و ظاهری مبنی بر پذیرش محدودی از مهاجران افغانستانی داشته‌اند؛ اما همواره با سیاست‌های مختلف درصدد جلوگیری از ورود مهاجران به خاک خود بودند. در واقع مسئولین اصلی این شرایط هزینۀ متناسب برای این بحران پرداخت نمی‌کند و فعلاً در حاشیۀ امن ناشی از این بحران خود را قرار داده است.»
وی با بیان اینکه مشکل افزایش پناه جویان افغانستانی، معضلی در سطح بین‌المللی است، گفت: «با توجه به حجم وسیع بحران و امکان بروز موج جدید پناهندگی، اولویت اول باید حفظ امنیت و جان انسان‌ها باشد و این وضعیت باید پیش از وقوع مدیریت شود. جامعه جهانی باید به تناسب حجم بحران نسبت به آن پاسخگو باشد و این عدم پاسخگویی تاکنون مشکلات متعددی را برای کشورهای مختلف از جمله ایران ایجاد کرده است.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :