در شرایط بحران وآشوب امنیتی بخش قابل توجهی از کشورهای عرب منطقه ای، الگوی رفتار سیاسی خود با ایران را براساس رویارویی و سنگر بندی شکل داده اند.کشورهایی همانند عربستان، اردن و امارات متحده عربی، سطح روابط امنیتی و دیپلماتیک خود با تل آویو را ارتقا، داده اند.چنین رویکردی به مفهوم آن است که تضادهای آمریکا و کشورهای منطقه ای علیه ایران در حال افزایش است. بهره گیری از مفهوم منطقه ی قوی ماهیت ایده آلیستی داشته و نمی تواند به عنوان الگوی مناسب و مساعد برای تحقق اهداف راهبردی ایران مورد استفاده قرار گیرد. در چنین شرایطی، بهره گیری از سیاست دولت قوی به جای منطقه ی قوی، اصلی ترین ضرورت امنیت سازی منطقه ای محسوب می شود.
آشوب، بحران و ستیزش را می توان در زمره ی ویژگی های اصلی محیط منطقه ای دانست، محیطی که تحت تأثیر نیروهای اجتماعی گریز از مرکز قرار داشته و امکان نقش یابی نیروهای نهادی و دولت ها را با دشواری های زیادی روبرو می سازد.
در شرایطی که ایالات متحده از سیاست قدرت استفاده می کند و سیاست قدرت را محور اصلی هرگونه تصمیم گیری راهبردی قرار می دهد، طبیعی است که چالش های جدیدی در محیط منطقه ای ایجاد خواهد شد. شاخص های دوران گذار، بحرانی بودن سیاست امنیتی در خاورمیانه و رویاگرایی رندانه برخی از سیاست گذاران آمریکایی را می توان زمینه ساز شکل گیری حوادثی دانست که عمل گرایی و کنش عقلایی در تصمیم گیری استراتژیک را با مخاطره روبرو می سازد.
ناپایداری را می توان به عنوان یکی از اصلی ترین نشانه های مربوط به ستیز ش در محیط منطقه ای دانست. در دوران موجود، نشانه های بی ثباتی و ناپایداری سیاسی در خاور میانه به عنوان شاخص اصلی تحلیل از فرآیند های منطقه ای است. واقعیت محیط آشوب زده را می توان در تصاعد بحران جستجو کرد. بحران ها می توانند به لحاظ جغرافیایی و یا براساس شدت درگیری ها، گسترش پیداکنند. هرگاه نظم منطقه ای با بحران روبرو شود، امکان گسترش و تصاعد بحران به سایر حوزه های جغرافیایی مناطق همجوار اجتناب ناپذیر خواهد بود.
ایالات متحده از سازوکارهای مربوط به مسئولیت حمایت بهره گرفته و از این طریق تلاش دارد تا زمینه های بی ثبات سازی برخی از دولت های منطقه ای همانند ایران را به وجود آورد.حمایت سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا از گروهای اپوزیسیون ایران و سوریه به مفهوم آن است که روند مقابله با دولت های منطقه ای در چارچوب جنگ نیابتی شکل می گیرد.آمریکا تمایلی به پرداخت هزینه نظامی و امنیتی فراگیر برای جنگ در ایران ندارد. آمریکا در صدد است تا از سازوکارهای حقوقی برای ایجاد چالش های امنیتی استفاده کند. مسئولیت حمایت، بخشی از سازوکارهای حقوق بین الملل است که در سیاست خارجی مداخله گرایانه ی آمریکا مورد استفاده قرار می گیرد.
جهان غرب برای کنترل جبهه مقاومت و الگوهای کنش راهبردی ایران از تولید ناسازه های هویتی بهره گرفت. ریشه های اجتماعی و تاریخی ناسازه های هویتی در محیط منطقه ای وجود دارد. باز تولید چنین نشانه هایی می تواند تحت تأثیر گروه های مرجع سیاسی و ایدئولوژیک حاصل شود.
کتاب امنیت منطقه ای در شرایط آشوب، دولت قوی یا منطقه قوی، نوشته زهره پوستین چی و ابراهیم متقی (پژوهشکده دکترین) بچاپ رسید. جهت مطالعه نسخه دیجیتال این کتاب می‌توانید به سایت طاقچه یا کتابراه مراجعه کنید.