خروج شرکت‌های بزرگ غربی از عراق و جایگزینی راهبردی چین
خروج شرکت‌های بزرگ غربی از عراق و جایگزینی راهبردی چین
«حسن دانایی‌فر»، سفیر پیشین ایران در بغداد با اشاره به اظهارات وزیر نفت عراق مبنی بر اینکه شرکت نفتی بریتیش پترولیوم، بریتانیا در حال بررسی خروج از عراق است، اظهار داشت: «خروج برخی شرکت‌های نفتی از عراق از چند ماه پیش آغاز شده، کما اینکه بعد از سقوط صدام اکثر شرکت‌های آمریکایی که به عراق آمدند، به جز یکی - دو شرکت، عراق را به دلایل اقتصادی - امنیتی ترک کردند.» وی به اظهارات وزیر نفت عراق که گفته بود محیط و فضای سرمایه‌گذاری در این کشور، برای حفظ سرمایه‌گذاران بزرگ نامناسب است و آن‌ها یا در جست‌وجوی بازاری دیگر و یا در پی شریک دیگری هستند، اشاره کرد و گفت: «این شرکت‌ها به این نتیجه رسیده‌اند که حضور در این میدان‌ها برای آن‌ها به صرفه نیست و بنابراین حاضر به واگذاری پروژه‌ها شده‌اند.»
این تحلیلگر مسائل عراق ضمن تأکید بر اهمیت راهبردی عراق برای چین با توجه به موقعیت ژئوپلیتیک این کشور ادامه داد: «چینی‌ها از گذشته دور و در زمان صدام هم در بخش نفت، در قالب مجموعه‌هایی نسبتاً اثرگذار در عراق حضور داشتند، اما اخیراً در راستای سیاست‌های مبتنی بر افزایش حضور در منطقه غرب آسیا، تلاش می‌کنند به طور مستقیم پروژه‌هایی را به دست بگیرند و در هفت سال گذشته موفق شده‌اند پروژه‌هایی را مستقیماً از دولت عراق در جنوب این کشور بگیرند.» دانایی‌فر افزود: «ازآنجاکه چین علاقه‌مند به توسعۀ این پروژه‌ها است، طبیعتاً با خروج شرکت‌های بزرگ غربی، جایگزین آن‌ها خواهد شد.» وی مسائل اقتصادی و همچنین موضوعات سیاسی - امنیتی را از مشکلات شرکت‌های نفتی فعال در عراق دانست و در خصوص پیامدهای حضور فعالانه‌تر چین در عراق گفت: «عراقی‌ها نیز علاقه‌مند به داشتن رابطۀ خوب با چینی‌ها هستند.»
سفیر پیشین ایران در بغداد ادامه داد: «توسعۀ روابط با روسیه در زمان آقای مالکی و افزایش مناسبات با چین در دورۀ آقای عادل عبدالمهدی به طور جدی در دستور کار قرار گرفت و یادداشت تفاهم همکاری‌های بلندمدت امضا شد که به موجب آن، عراق روزانه ۱۰۰ هزار بشکه نفت به چین بفروشد و وجه آن در صندوقی مشترک نگهداری شود که برای سرمایه‌گذاری‌های چین در عراق ۵۰۰ میلیارد دلار تأمین اعتبار کند.» دانایی‌فر با بیان اینکه چینی‌ها با توجه به سیاست‌های غرب آسیایی خود علاقه‌مند به کار با عراق هستند، تصریح کرد: «باید دید با توجه به شرایط امنیتی این کشور، چین چگونه خواهد توانست پروژه‌های اقتصادی خود را پیش ببرد. البته چین علاقه خود را برای توسعه حضور اقتصادی در سوریه هم نشان داده و تحلیل‌های بسیاری در خصوص تلاش برای بسط طرح کمربند - جاده مطرح شده است. به نظر می‌رسد چین آگاهانه وارد عراق شده و عراق هم می‌تواند امنیت پایدار خود را تأمین و حفظ کند. به علاوه فرصت و ظرفیت جدیدی برای همکاری مشترک در این حوزه بین ایران، چین و عراق ایجاد شده است.»
وی دربارۀ آثار حضور چین در پروژه‌های نفتی عراق بر اقتصاد و امنیت در این کشور تأکید کرد: «با اینکه چین در بخش نیروگاهی و پروژه‌های نفتی عراق وارد شده است، اما هنوز نتوانسته در بخش‌های انرژی و نفت اثرگذاری لازم را داشته باشد. در واقع در شرایط فعلی حجم سرمایه‌گذاری چین در عراق محدود است و برای اینکه بتوانند در زمینۀ روابط دوجانبه و همچنین فضای داخلی عراق، تغییری ایجاد کند این حجم باید بسیار بیشتر از آنچه اکنون شاهد هستیم باشد.» سفیر پیشین ایران در عراق در عین حال در خصوص تأثیر حضور گسترده‌تر چین در عراق بر روابط بغداد - واشنگتن، گفت: «به نظر می‌رسد عراق به دنبال نوعی توازن در روابط با قدرت‌ها است. آن‌ها با آمریکا نیز رابطه راهبردی تعریف کرده‌اند.» دانایی‌فر ادامه داد: «با این حال عراق در سطح بین‌المللی علاقه‌مند است نوعی توازن در روابط با قدرت‌ها ایجاد کند و علاوه بر چین و آمریکا و اتحادیه اروپا، توازنی با روسیه هم ایجاد کند. در روابط با قدرت‌های منطقه‌ای هم این تلاش برای ایجاد توازن و تعادل در رفتار عراق دیده می‌شود.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»
نظر شما :