علل عدم اجرای مصوبۀ مجلس عراق در مورد خروج نیروهای آمریکایی
علل عدم اجرای مصوبۀ مجلس عراق در مورد خروج نیروهای آمریکایی
«محمدباقر صداقت»، کارشناس مسائل عراق با اشاره به تفاهم نامۀ بغداد و واشنگتن در خصوص خروج نیروهای رزمی و عملیاتی آمریکا از عراق تا پایان سال ۲۰۲۱ و تغییر ماهیت عملیات این کشور از رزمی به آموزشی اظهار داشت: «آنچه پارلمان عراق میخواست شبیه خروج نیروهای نظامی آمریکا از افغانستان بود، اما آنچه در میدان رخ داد تنها تغییر پوششِ حضور نیروهای آمریکایی در عراق بود.»
وی افزود: «پوشش آنها پیش از این در قالب مبارزه با داعش بود. با توجه به شکست داعش حتی اگر مجلس عراق چنین مصوبهای هم نداشت، آمریکاییها مجبور بودند پوشش خود را برای ادامۀ حضور در عراق تغییر دهند. بنابراین همان طور که نیروهای وابسته به مقاومت در عراق اعلام میکنند، این رویه صرفاً بازی با الفاظ است و با ادامۀ این روند حضور آمریکا در عراق نه کم میشود و نه خاتمه مییابد.» این کارشناس مسائل عراق یادآور شد: «حتی روزنامۀ نیویورک تایمز هم با اشاره به تفاهم نامه میان این دو کشور، این عملکرد آمریکا را نمایش دیپلماسی خواند، چراکه حضور آمریکاییها در عراق استمرار پیدا خواهد کرد. در واقع آمریکاییها تاکنون زیر بار ترک عراق رفتهاند.»
صداقت ضمن تشریح صحنۀ سیاست داخلی در عراق، یکی از مؤلفههای تأثیرگذار در مواضع این کشور نسبت به حضور آمریکا را نتیجۀ انتخابات پارلمانی ۱۸ مهر ماه عنوان کرد و ادامه داد: «با اینکه پیش بینیِ نتایج در این دوره مقداری دشوار است، اما به نظر میرسد تغییر قابل توجهی در نتیجۀ آن نسبت به انتخابات سال ۲۰۱۸ وجود نخواهد داشت.» به اعتقاد این تحلیلگر مسائل عراق، در این شرایط اگر حضور آمریکا در عراق، در همین سطح فعلی باشد قطعاً نه تنها عملیاتی که از سوی محور مقاومت و مخالفان این حضور انجام میشده، ادامه مییابد و بلکه افزایش پیدا خواهد کرد. وی تأکید کرد: «البته باید به خواست بسیاری از گروههای سیاسی مبنی بر استمرار حضور نیروهای آمریکایی هم توجه داشت، چرا که در جلسۀ ویژه پارلمان عراق که مصوبۀ خروج نیروهای نظامی آمریکا تصویب شد تنها ۱۷۰ نماینده از مجموع ۳۲۹ نماینده در جلسه شرکت کردند و قسمتی اعظمی از نمایندگان اهل سنت و جریانهای کرد این کشور مخالف تصویب این مصوبه بودند و بعداً هم تلاشهای زیادی برای ملغی کردن این مصوبه داشتند.»
این پژوهشگر اندیشکدۀ مرصاد با اشاره به علل عدم اجرایِ مصوبه پارلمان عراق و مخالفت برخی گروههای سیاسی با آن، توضیح داد: «ظاهراً بخشی از مخالفان حضور آمریکا در عراق هم به این جمعبندی رسیدهاند که کنار زدن کامل آمریکا از عراق، آنگونه که در افغانستان رخ داد، نشدنی است و در آینده شاهد حضور آمریکاییها خواهند بود.» صداقت گفت: «البته بعد از این مصوبه نیز برخی این اشکالات را مطرح کردند که مجلس عراق شأنیت تصویب چنین مصوبهای را ندارد، چرا که این امر باید از طریق لایحههای دولت مطرح شود. از سوی دیگر موافقان هم قانونگذاری را از وظایف مجلس دانسته و این مصوبه را برای دولت لازم الاجرا میدانستند. اما در مجموع ناکارآمدیهای موجود در نظام عراق موجب شده که حتی اگر مجلس این کشور را دارای شأنیت لازم برای تصویب آن قانون بدانیم باز هم در عمل شاهد اجرای آن نباشیم.»
وی اضافه کرد: «بخشی از گروههای سیاسی در عراق، میخواهند از آمریکا به عنوان مانع و بازدارنده در برابر به اصطلاح نفوذ بیشتر ایران در عرصههای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی عراق استفاده کنند؛ اما آنها به تفاوت میانِ نفوذ ایران با جنس حضور آمریکا در این کشور توجه نمیکنند و مشترکات متعدد و مرز طولانی میان دو کشور را نادیده میگیرند.» این کارشناس ادامه داد: «این در حالی است که جنس حضور آمریکا در عراق اشغالگری است و این مشترکات وسیعِ فرهنگی نیز میان این دو کشور وجود ندارد. نباید فراموش کرد جنگهای داخلی عراق در سالهای ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۸ و اشغال بخشهای وسیعی از آن توسط داعش از نتیجههای اشغال عراق و چراغ سبز نشان دادن برخی سیاسیون عراقی به آمریکا بود.» صداقت ادامه داد: «اکنون نیز آمریکا خواهان این است که عراقیها آنها را ضامن امنیت خود بدانند، بنابراین در صورت کاهش حضور آمریکا، احتمال افزایش ناامنیها با چراغ سبز آمریکا وجود دارد.»
این تحلیلگر مسائل عراق ادامه داد: «گروههای موافق حضور آمریکا در عراق، این کشور را دروازهای به سوی کشورهای صنعتی میبینند و معتقدند کشورهای غربی در پوشش حضور نیروهای آمریکایی در عراق حاضر به فعالیت در این کشور هستند. البته این امر هم با حضور جدی اخیر فرانسه در عراق و تعاملاتشان با مقامات بغداد رد شده و برخی از کشورهای غربی مترصد کاهش حضور نیروهای آمریکایی در عراق هستند تا فضا را برای خود بازتر ببینند.» وی توضیح داد: «در واقع حامیان حضور آمریکا در عراق، تصور میکنند با خروج این کشور شرایطی مانند آنچه در افغانستان ایجاد شد رقم خواهد خورد و گروههای مسلح و یا شبیه به آن، در عراق قدرت خواهند گرفت؛ اما تفاوت عمدهای میان عراق و افغانستان وجود دارد. عراق با داشتن نیروی رزمی وفادار، تجربۀ لازم و امکانات مبارزه با این گروهها را دارد.»
صداقت اضافه کرد: «پس از حضور گروههای شیعی در قدرت، گروههای اهل سنت احساس میکردند از صحنۀ سیاسی محروم ماندهاند و این مسئله باعث شد از ورود نیروهای داعش استقبال کنند؛ اما با توجه به اینکه مناطق تحت سکونت آنها توسط داعش اشغال شد و از این جهت آسیبهای متعددی دیدند، مجدداً شاهد تکرار حرکتی برای اشغال عراق نخواهیم بود و چنین حرکتهایی استقبال مردمی پیدا نخواهد کرد.»
منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی
توضیح: «گزارشات و تحلیلهای راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیلهای راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاهها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمیباشد.»
نظر شما :