سفر ناموفق مکرون به روسیه و شکست تلاش فرانسه در قبال بحران اوکراین

دکتر «هادی دولت‌آبادی»، استاد دانشگاه تهران با اشاره به ابتکار «امانوئل مکرون»، رئیس‌جمهور فرانسه برای سفر به مسکو و تلاش برای ایفای نقش در خصوص بحران اوکراین میان غرب و روسیه، اظهار داشت: «بعد از الحاق کریمه، ناتو تهدید روسیه را بیش از پیش جدی گرفته و تلاش می‌کند در صورت عملی شدن الحاق اوکراین به این پیمان، بتواند گام‌هایی در راستای باز پس‌گیری کریمه بردارد.»

وی به تهدید گسترش ناتو به شرق اروپا برای روسیه و تشدید تهدیدها در این خصوص پرداخت و افزود: «سفر مکرون به روسیه قابل تأمل و توجه است. فرانسه به عنوان قدرت اصلی سیاسی اتحادیه اروپا که دارای حق وتو در سازمان ملل و شورای امنیت بود، در شرایط فعلی، ریاست دوره‌ای اتحادیه اروپا را نیز بر عهده دارد. بنابراین باری سنگین بر دوش فرانسه است و باید نقشی در جریان تنش‌ها برسر اوکراین ایفا می‌کرد.» این استاد دانشگاه تهران به اقدام آلمان در خصوص تعلیق اجرای پروژۀ خط لوله گاز نورد استریم -۲ در واکنش به پذیرش استقلال جمهوری‌های دونتسک و لوهانسک اوکراین از سوی روسیه اشاره کرد و ادامه داد: «آلمان همواره سیاست‌های خود را با آمریکا هماهنگ می‌کند و مواضع کلی آمریکا را می‌پذیرد. با اینکه آلمان به لحاظ انرژی به روسیه وابسته است، اما هماهنگی با آمریکا را در اولویت خود قرار داده است.»

دکتر دولت آبادی با یادآوری اینکه مکرون در چارچوب رهبری اتحادیه اروپا، به روسیه سفر کرد، گفت: «روسیه توانسته آنچنان قدرتمند ظاهر شود که رئیس‌جمهور فرانسه را به مسکو بکشاند و مذاکراتی انجام دهند، اما به نظر می‌رسد پوتین در این مذاکرات اروپا را برای ایفای نقش مؤثر برای کاهش تنش‌ها میان روسیه و آمریکا توانمند و جدی نیافته است.» وی افزود: «در واقع روسیه خواست یکی از اهرم‌های خود را بازی کند و این دو جمهوری را که از سال ۲۰۱۴ اعلام استقلال کرده بودند، به رسمیت شناخت. پوتین متعاقباً به بهانۀ درخواست کمک آن‌ها عملیات نظامی را شروع کرد و از آنجا که اوکراین هنوز عضو ناتو نیست، اعضای آن جز تهدید به تحریم و اعمال آن اقدام دیگری نمی‌توانند انجام دهند.»

وی گفت: «نکتۀ مهمی که کمتر به آن پرداخته شد نحوۀ حضور پوتین و مکرون در نشست مطبوعاتی بود. به لحاظ میزبانی، تریبون رئیس‌جمهور روسیه کنارِ درِ خروجی بود که بعد از اینکه پایان کنفرانس را اعلام کرد بدون اینکه منتظر مکرون شود پس از اشارۀ دست بلافاصله از سالن بیرون رفت و مکرون به تنهایی سالن را ترک کرد. این جریان در خصوص صدراعظم آلمان نیز اتفاق افتاد که نشان دهندۀ جدی نگرفتن قدرت‌های اروپایی از سوی روسیه است.» دکتر دولت‌آبادی تأکید کرد: «روسیه از اینکه قدرت خود را به رخ اروپا کشید، خرسند است، چرا که در هر حال اروپای تضعیف شده، بیشتر منافع روسیه را تأمین می‌کند. در واقع سفر مکرون تنها تلاشی دیپلماتیک در جهت خرید زمان برای حل این بحران و آرام کردن فضا بود؛ اما روسیه به این نتیجه رسید که اروپا نمی‌تواند از آمریکا فاصله بگیرد و نقش مؤثری در خصوص کاهش تنش‌ها میان ناتو و روسیه ایفا کند.»

وی با بیان اینکه مکرون در سفر به مسکو به دنبال بهره‌برداری‌های انتخاباتی و نشان دادن قدرت فرانسه در اروپا و توان میانجی‌گری در مناقشات بود، اضافه کرد: «فرانسه تلاش می‌کرد با ایفای نقش نیروی سوم، منافع خود را در جریان تنش میان روسیه و آمریکا تأمین کند، اما علاوه بر تحقیر شدن در نشست مطبوعاتی با پوتین، با پذیرش اعلام استقلال دو جمهوری اوکراین از سوی روسیه، ضربه سختی خورد.» وی با بیان اینکه رقبای انتخاباتی مکرون، گرایشات نزدیک‌تری به روسیه و اروپای شرقی دارند و عضویت فرانسه در اتحادیه اروپا را در راستای منافعش ارزیابی نمی‌کنند، مواضعی که در تقابل کامل با اهداف مکرون است، ادامه داد: «اکنون مکرون تلاش می‌کند از سیاست اعمال تحریم‌های جدید علیه روسیه دفاع کند و وجهۀ خدشه‌دار شده خود در پی این شکست دیپلماتیک را از این طریق بازیابی کند.»

منبع تحلیل: شورای راهبردی روابط خارجی

توضیح: «گزارشات و تحلیل‌های راهبردی ارائه شده از منابع معتبر داخلی و خارجی صرفاً برای آشنایی و تنویر افکار نخبگان و مدیران راهبردی کشور با تحلیل‌های راهبردی روزآمد بوده و لزوماً منطبق با دیدگاه‌ها و نظرات دانشگاه عالی دفاع ملی نمی‌باشد.»