آینده پژوهی فعالیتی کاربردی است که فعالان این حوزه را با مسائل و دغدغه های آن مواجه می کند. همگی ما در زندگی روزمزه خود، به صورت خودآگاه و یا ناخودآگاه با داشتن توجه به آینده کار می کنیم. کار با آینده پیشرفتی نو در این زمینه محسوب می شود و نیازمند مجموعه اطلاعات و دانشی مشخص است که امکان انجام کار مفید را روی فرایندهای اجتماعی برای ما فراهم می سازند. این فرایند ها در لایه زیرین سطح به ظاهر ثابت واقعیت روزمره در جریان هستند. از این دید، آینده به مانند یک پایه و اساس برای فعالیت زمان حال عمل می کند.

وقتی دانش آینده پژوهی را در فرایندهای قابل پیش بینی دخالت می دهیم، آینده نگری اجتماعی را فعال کرده ایم. آینده نگری ماهیت درونی آگاهی را در بر می گیرد و در نتیجه، امکانی را فراهم می سازد تا عوامل فردی، فرهنگی، اجتماعی، و محیطی در کنار یکدیگر بیایند و در مجموعه ای از روابط و بافتارهایی که شبیه به واقعیت زندگی انسان هستند قرار بگیرند. این گستره از مفاهیم برای حاصل شدن آینده پژوهی مفید و کارآمد مورد نیاز است.

تاریخ و آینده پژوهی دو برنامه برای ما انسان ها هستند که متکی بر توانایی ما در بیرون رفتن از زمان حال و ساخت و بازسازی برخی از ویژگی های اصلی زمان ها و مکان های دیگر هستند. تاریخ پژوهی به دلیل سرشار بودن از شواهد و مدارک فیزیکی، ساده تر و به این ترتیب در دسترس تر است. اما مشکل اصلی در رویارویی با تاریخ، تغییر ناپذیر بودن آن است. در واقع، می توان تفسیرهای نوینی از آن ارائه داد، ولی نمی توان تغییری در آن ایجاد کرد.

تصمیماتی که درباره آینده اتخاذ می کنیم، همواره براساس پیش نگری ها و فرضیاتی هستند که در راستای چگونگی آینده برپا شده اند. اما در بیشتر موارد، پیش نگری ها تنها حدس هایی هستند که مورد مطالعه قرار گرفته اند و در کسوت استدلال ها، نمودارها، آمار و تصاویری چشمگیر و تأثیر گذار عرضه می شوند. پس بهتر است به یاد داشته باشیم که پشت هر داده کمی و متقن، تعداد زیادی فرضیات کیفی و متزلزل قرار دارد.

کتاب آینده اندیشی برای آینده نگاری اجتماعی، نوشته ریچارد اسلاتر، مارکوس بوسی، باترجمه ی مجید کمالو، عبدالرحیم پدرام (دفترآینده پژوهی) و توسط دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی بچاپ رسید. جهت مطالعه نسخه دیجیتال این کتاب می‌توانید به سایت طاقچه یا کتابراه مراجعه کنید.